Heleen, een vroege winter

144

niet koud, willig zich vormend naar hun omgeving, licht te kleuren met vreemde stoffen, troebel van slik, gezweept van storm, verhard van koude —, maar in innerlijk wezen zichzelf altijd gelijk en altijd wezen-loos—, waar bleef hun schuld, hun misdaad, hun deugd en htm verhevenheid?

Heieen wist niet langer of al dit vervloeien haar bedroeven of verheugen moest. Ze hief haar hoofd naar de lamp en peinsde en luisterde naar haar inwendige stem. Tusschen den eenen mensch en den anderen geen onverwoestbaar onderscheid... zou het aldus moeten zijn? Een klein boek lag voor haar, een verhaal over Russische revolution-nairen. Bijkans alle menschen waren uit hetzelfde dorp afkomstig —, als kinderen hadden ze met elkaar gespeeld en nu —, was de een verdrukker, de ander verdrukte, de een held en de ander verrader. Bestond er wezenlijk verschil? Soms Voelde Heieen het sterk van wèl, maar soms deed dit alles haar denken aan een spel dat ze eens als kind tusschen jongens had zien spelen. Het was op een volksfeest, een lange, smalle, zwiepende plank lag tusschen twee hooge balken; aan den eenen kant was een diepte vol wit meel, aan den anderen eenzelfde diepte vol zwart roet. Jongens beklommen een na een den balk, snelden wankelend vooruit over de plank.... dreigden te vallen, hielden zich nog recht op.... en stortten ten leste in het witte meel of in het zwarte roet. 't Scheen al louter toeval —, doch voor de witten