zwaartekracht, zo staan we 'paffer' voor draadloze dan voor 'gewone' telegrafie, als had het geluid een steuntje aan de draad, hoewel er lieden zijn, die omgekeerd volhouden, dat draadtelegrafie een groter wonder dan draadloze is; zo vinden we lokaal telefoneren niet zó wonderlijk als intercommunaal en dat weer niet zo wonderlijk als internationaal — over een vliegmachine verwondert zich een iegelijk, over een vogel schier geen mens.
Aldus zijn wij allen, en men moet zich telkens met geweld te binnen brengen, dat het 'gewone' niets minder wonderlijk dan het 'ongewone' is. Een jeugdig bioloog deed mij eens het verhaal, hoe een onderzoeker een vrouwelijke vlinder had meegenomen naar een plaats, waar vlinders van die bepaalde soort niet voorkomen en daar in een kooitje van dun gaas in de open lucht opgesloten. De volgende morgen zwermden ettelijke mannetjes om het kooitje heen, die moesten van mijlen en mijlen ver gekomen zijn, door wat we nu maar noemen de reuk geleid... elk mens is geneigd dergelijke dingen mysterieuzer te vinden dan bijvoorbeeld de spijsvertering of het zien. Evenzo verbaast men zich over de 'fijne bouw' van heel kleine diertjes meer dan over de bouw van koeien en paarden, als hadden 'groot' en 'klein', 'ver' en 'nabij' voor de 'Life Force' betekenis! Maar we kunnen nu eenmaal niet anders dan, de een meer, de ander minder, de dingen beoordelen naar onze eigen, kleinmenselij-ke maatstaf. Daartegenover is het beroemde en zo verkeerd begrepen 'nil mirari' het woord van de wijsheid, welke zich over niets (in het bijzonder) wil verwonderen, omdat immers alles evenzeer wonderlijk is.
'Onze tussenzin is ten einde', en ik kom weer op Matje, ge weet wel, lezer, Matje die mij in het pantheïsme onderrichtte, zonder dat ze het wist. We hadden het al vaak gezegd: ze moest nu toch ook eens bij ons logeren, in de grote stad. Het had wel veel voeten in de aarde - achteraf bleek ook angst, in wat krot we toch wel huizen mochten, dat we zo dol waren op die oude boerderij met een 'meubilair' van wrakke stoelen en stuntelige tafels! - maar eindelijk
33