'Je vergeet...'
'Laat me nu even uitspreken! Er zijn inderdaad onvertaalbare woorden. Het zou zeker heel moeilijk zijn om woorden als 'saai' of'deftig' in het Frans te vertalen. Een Fransman, die Hollandse saaiheid en Hollandse deftigheid met eigen ogen had gezien, zou dat zijn landgenoten wel kunnen beduiden. Maar wie van ons heeft in het Platonisch Griekenland met Plato in Athene verkeerd? We bezitten niets van Plato's geest dan onze eigen visies erop.'
'En de visies van anderen, van kenners en commentatoren.'
'Onze visies op hun visies! Zie Jérome Coignard. Een andere "werkelijkheid" is daar niet en nergens!'
'Dus volgens jou is dan iets, wat door zoveel mensen - ik noem nu iemand als Frits Uhland, die er nog betrekkelijk kort geleden over schreef— wat door zoveel mensen wordt gezegd en volgehouden, eenvoudig-weg een praatje? En hoe zou zo'n praatje dan in de wereld komen?'
Ze glimlachte even.
'Denk eens aan Harry's "bevoegdheidstroef'. Er moet toch iets waar zijn van wat ze zichzelf en elkaar van geslacht tot geslacht hebben verteld over het onschatbare voorrecht en de onmetelijke waarde van de klassieke, de academische vorming. Waarom praten we allemaal over Poesjkin en Tolstoj, die we allemaal vertaald lezen, zonder dat iemand ons komt vertellen enzovoort? Omdat er geen bepaalde kaste bestaat, voor wie de kennis van het Russisch een privilegie is... een "bevoegdheids-troef"...'
'Je hebt succes, kerel, met je bevoegdheidstroef!'
Harry keek even op, maar antwoordde niet.
'Ik zal je nog iets sterkers zeggen. Heeft men ooit of ergens in de wereld iemand het recht ontzegd om zich "overtuigd christen" te noemen op grond van het feit dat hij het Evangelie alleen in vertaling heeft gelezen - in slechte vertalingen, in verminkte en vervalste vertalingen?'
'Christen te zijn... daar komt geen begrijpen bij te pas,' mompelde Evert na enig zwijgen en met niet zó veel aplomb als tevoren.
77