Uit het leven van een denkende vrouw

'Het is niet te vergelijken. Een kwestie van gelijk of ongelijk is altijd een kwestie van eigenliefde.'

'Dat hoeft het niet te zijn. Dat zou het voor mij, geloof ik, ook nooit kunnen zijn.'

'De geheimen van mijn patiënten zijn dingen die mij in mijn ambt zijn toevertrouwd...'

'Denk je dat iemands innerlijke overtuigingen hem niet ook zijn toevertrouwd... om hoog te houden... om eerlijk mee te handelen? En zijn die soms minder heilig dan de maagzweer van meneer A. en de familiekwalen van mevrouw B.?' Ze was blij dat het donker hem belette de gloed te zien, die plotseling naar haar slapen steeg.

'Ik heb nooit geweten, dat jij zo fanatisch waarheidlievend was.' Het klonk schamper, maar ze voelde er de wanhoop in om de wrede, noodlottig-onverwacht-gekomen vervreemding, juist nu ze evenzeer onverwacht en wonderbaarlijk dichter dan ooit tevoren elkaar genaderd waren. Ook in haar was die wanhoop en toch wilde ze niet anders.

'Ik ben niet zo fanatisch waarheidlievend. Ik lieg niet meer, maar ook niet minder dan anderen—, ik lieg soms "om bestwil" en soms voor mijn eigen gemak. Want die kleine persoonlijke dingetjes van mijzelf-, of ik hoofdpijn had of geen zin in een les, of ik een verjaardag opzettelijk of bij ongeluk vergeet dat beschouw ik niet als waarheden, die mij zijn toevertrouwd, maar wel de grote innerlijke overtuigingen, de boven-persoonlijke waarheden, die zijn mij wel toevertrouwd, en daarmee mag ik niet knoeien...'

'Tenminste, wat jij dan voor waarheden houdt!'

'Natuurlijk. Had er ooit iemand een andere waarheid, dan wat hij voor waarheid hield?'

Hij scheen haar vraag niet te hebben gehoord, doorgaand op zijn eigen gedachte. De vrees uit het huis te worden opgemerkt en toegeroepen, had hen weer naar het schuitenhuis teruggedreven -, daar stonden ze nu en staarden over het verdonkerend water, waaruit damp opstijgen kwam, die zich mengde met de vochte graslucht van de overzijde.

'Maar als het dan geen eigenliefde is, en als het dan geen waarheidsliefde is, hoe wil je het dan noemen?'

45