Hedendaags fetisjisme

en aan zich zelf te twijfelen, een twijfel, waartoe ze juist door hun superieure geesteseigenschappen komen kunnen. De doli-chocefalen-verheerlijking van Gobineau beduidt derhalve, dat hij slechts die eigenschappen in de individuen waardeert en wil, die een volk ‘groot’ maken (‘loyalty’ en wat deze impliceert!). De brachycefalen-sympathie van Galsworthy beduidt daartegenover, hoe zeer hij alles waardeert, wat op oorspronkelijkheid, scherpzinnigheid, en waarachtige rechtsdorst wijst — twee verschillende maatstaven van superioriteit, die elkaar volkomen, maar ook wezenlijk volkomen buitensluiten, doch die in de hedendaagse antropo-sociologie voortdurend door elkaar worden gehaspeld, wanneer men een volk superieur prijst, én om zijn voorbeeldige organisatie, én om zijn ‘grote mannen’, én om de macht die het zich verwierf, én om de ‘genieën die het voortbracht’. Doet zich nu het geval voor dat men een volk, hetwelk veel superieure individuen telt, nochtans ziet ondergaan, dan moet men wel zijn toevlucht nemen tot de fantastische en gewrongen hypothesen, waarvan zich Chamberlain bedient, om te verklaren dat de volgens hem individueel zo begaafde Grieken toch geen wereldrijk hebben kunnen stichten, terwijl de eenvoudige verklaring deze is, dat de superioriteit der individuen juist precies een onoverkomelijk beletsel is tot de superioriteit van het volk!

In het algemeen echter kan worden gezegd dat de onderscheidingen der craneologie in de literatuur (d. i. in het leven) geen rol spelen, hetgeen beduidt dat ze nooit de basis van als wezenlijk begrepen groeperingen kunnen zijn.

Ditzelfde geldt van die der antropo-psychologie. Al zouden al de ongerijmdheden en tegenstrijdigheden omtrent Russische weemoed, Slavische indolentie, Britse koelzinnigheid en wat dat alles meer zij, klinkklare waarheid wezen, al zouden enquêtes als die van Finot eenstemmigheid en begrip, in stede van onsamenhangend gebazel kunnen opleveren, dan nog zou ook hier evenmin als ginds een basis voor ‘saamhorigheid’ bestaan.

Laat de Engelse jurist ‘praktisch’, de Franse ‘pragmatisch’, de Duitse ‘abstract’, de joodse ‘Talmoedisch’ zijn—, het verschil tussen een man met juridische en zijn broer met specula-

79