Hedendaags fetisjisme

hoorde lichtvaardigheid, waarmee deze wordt beoefend. In zijn Study of Sociology wijst ook Spencer op dezelfde tegenstelling. Terwijl de geringste vinding omtrent enig verschijnsel in het Heelal, omtrent eigenschappen van lichamen en stoffen, vooraf eindeloos zal worden gecontroleerd en geverifieerd, en pas daarna als hypothese wereldkundig gemaakt, heeft over ethische en sociale verschijnselen Jan en alleman de mond vol, als werd voor de verklaring daarvan niet nog een veel dieper inzicht gevorderd. Toch is dit eigenlijk geen lichtvaardigheid, maar wel inwerking van de Kuddedrift. Het verborgen doelwit is altijd zelfophemeling en zelfrechtvaardiging-¹

Nergens komt dit karakter zo sterk uit als in het boek dat als monument van deze ‘wetenschap’ kan gelden, dat als geen ander in Duitsland verslonden en aanbeden is, dat als geen ander tot zelfophemeling en zelfrechtvaardiging dienst heeft moeten doen, en waarbij dus in een betoog als dit, hetwelk immers een poging tot ontmaskering van verborgen drijfveren wil wezen, een ogenblik moet worden stilgestaan. Ik bedoel het boek van H. S. Chamberlain Die Grundlagen des iyten Jahrlnmderts. Men kan daar gerust overal waar ‘Romeinen’ staat ‘Duitsers’ en overal waar ‘Carthagers’ staat, ‘joden’ lezen. Hoewel Ch. uit de ‘verheven roeping’ der Romeinen bepaalde tekorten afleidt die hij voor de Duitsers, ondanks dezelfde verheven roeping, nog geenszins erkent!

De Romeinen, zo onderricht hij ons dan, in zijn hooggestemd loflied,² hebben nooit iets anders gedaan dan waartoe ze door hun verheven roeping waren gerechtigd en verplicht. ‘Ist es überhaupt zulassig bei den Römern von erobern zu reden? Ich glaube kaum!’ Moesten ze zich niet uitbreiden, om staande te blijven, moesten ze niet hard zijn, om zich te hand-

68

¹

   ‘Le panslavisme, le pangermanisme, Ie panbrittanisme, le panmagyarisme cherchent souvent et trouvent toujours des raisons pur sacrifier ce qu’ils rencontrent sur la route de leurs appetits démesurés, dissimulés sous le mensonge de 1’unité du sang et de la civilisation commune.’

²

   Grundlagen... ie deel, hoofdstuk: Römisches Recht.