Hedendaags fetisjisme

tief vernuft steeds het voortbestaan (van het individu in en door de collectiviteit) ten doel heeft, daar zien we tevens het vernuft in dienst van het Absurde. Doch daarover op zijn tijd.

Wanneer ons van binnenuit een nieuw inzicht — een ‘ei van Columbus’ zo men wil, maar waaruit meer kan worden voor de dag gebroed dan men zo oppervlakkig denken zou! — deelachtig is geworden, dan stroomt van alle kanten het ‘bewijsmateriaal’ op ons af. Wanneer men de Natuurstaat als een ondenkbaarheid heeft verworpen, dan doet zich de hypothese dat ooit mensen zich uit inzicht met elkaar verbonden en daarvoor ‘die Willkür und Gewalttatigkeit des Naturzustan-des’ prijs gaven, op alle wijzen als een ongerijmdheid voor.

Wij behoeven daartoe slechts ons eigen ‘inzicht’ en onze ‘oorspronkelijkheid’ van ‘beschaafde en intellectuele modernen’ te toetsen aan de mate van inzicht en oorspronkelijkheid, tot de daad van gemeenschapsvorming vereist en die we maar gedachteloos toekennen aan de zogenaamde Natuurmensen die de allerprimitiefste collectiviteiten nog zouden zijn voorafgegaan!

Over onze oorspronkelijkheid en onafhankelijkheid ten opzichte van de hedendaagse Kudde kunnen we dit zeggen, dat de oorspronkelijksten en onafhankelijksten onder ons zich evenzeer en even lang van ‘de maatschappij’ kunnen losmaken als de vliegende vis van het water, waarin hij leeft! Uit traditie, gewoonte, usance, etiquette, uit ‘mos’ en ceremonieel in alle aarden en graden is ons leven opgebouwd. Wij zijn de slaven van het geijkte, altijd en overal. Onze inzichten zijn collectieve inzichten, onze handelwijzen collectief, onze meningen collectief, onze gevoelens collectief. Het handelen volgens vaststaande regelen komt ons zo vanzelfsprekend voor, dat we het niet eens bemerken. Ontvielen ze ons, elk handelen zou ons onmogelijk zijn.

Een Thorbecke moet er onder ons opstaan, om de geijkte kanselarijstijl een paar krullen af te snijden, de kleinste uiting van onafhankelijkheid en oorspronkelijkheid maakt iemand tot een historisch persoon. De wijze waarop destijds de ganse wereld sprak over de bekende rechter Magnaud ‘le bon juge’, louter en alleen om een zekere mate van vrijheid en originali-

49