Hedendaags fetisjisme

Waar de mens zijn ‘deugd’ besteedt aan wat bijdraagt tot zijn eigen glorie en behoud, daar wordt de drang naar zelfopoffering bevredigd zonder de aan de wezenlijke zelfopoffering onverbrekelijk verbonden zelfvernietiging, dus weer: onschadelijk gemaakt.

Waar de mens zijn intelligentie aan het absurde (de distinctie die niet opgeheven wordt, d. i. zijn behoud) besteedt, alsof het het (relatieve, ophefbare) redelijke ware, daar wordt de drang naar de onderscheiding bevredigd, zonder de aan het wezenlijk wijsgerig onderscheiden onafscheidelijk verbonden zelfopheffing, daar wordt de intelligentie tegelijkertijd bevredigd en van haar oogmerk vervreemd: onschadelijk gemaakt. In de Zelfvermomming des Absoluten vallen zelfopheffing en zelfhandhaving samen en dit beduidt voor de mens de gelijktijdige bevrediging van zelfverloocheningsdrang en zelfbehoudsdrang in één en hetzelfde gebaar.

Ze is fundamenteel, vertoont zich dus altijd en overal. En hier blijkt de algemene betekenis en de volle noodwendigheid van dat onvermogen om te onderscheiden, te vergelijken, te kritiseren, en te synthetiseren, dat in sommige individuen, welke daarom toch volstrekt niet ‘dom’ mogen heten, zo ongelooflijk ver kan gaan. Wel moet het ver gaan, daar altijd opnieuw ‘verstandige’ mensen de volheid van hun vermogens moeten geven aan het absurde en brave mensen de warmte van hun hart aan het onrecht, niet omdat ze deze dingen als grondslagen des bestaans hebben erkend, maar omdat zij ze niet begrijpen en niet onderscheiden kunnen, zodat tegenover alles wat ze doen en beoefenen een redeloos gevoel van vanzelfsprekendheid hun enig richtsnoer moet zijn.

Uiteraard openbaart zich de bijzondere vorm der Zelfwcer-streving, die ik dan nu als Zelfvermomming heb gekarakteriseerd, in het gebied van het intellectuele meer overwegend dan in dat van het zedelijke. Het evidente verband tussen ‘offer’ en ‘ondergang’, gepaard aan het als vanzelfsprekend aanvaarden van eigen recht om te leven, maakt het de mens mogelijk zich althans enigszins neer te leggen bij het besef dat hij het slechte dient —doch het levensvijandig karakter der

36