Hedendaags fetisjisme

keur voor het redelijke en aannemelijke, is de chaos der moderne theologie. De man (Pascal) die in een ‘Credo quia ab-surdum’ triomfantelijk met de Rede breekt, noemt zijn geschriften... Pensees'.

Zo blijkt onmiskenbaar de immanente voorkeur voor het redelijke en zedelijke ook als de mens het zelf niet vervullen l;an of vervullen wil. En hierin bestaat de tweede rol, welke het individu in het proces van de Tweespalt vervult, te vergelijken met de zelf-wenteling der aarde. Beide bewegingen nu ageren gelijktijdig in een en hetzelfde individu, beide zijn onafwendbaar en onwrikbaar. Krachtens de eerder aangetoonde gelijkwegendheid wordt het ‘beste’ (belangeloze) van de ‘besten’ (belangelozen) voortdurend gevorderd tot de instandhouding van het slechte en het absurde. Hun rechtsgevoel houdt het onrecht, hun intellect de ongerijmdheid in stand — krachtens hun ‘immanente voorkeur’ mogen (kunnen, willen) ze dit echter niet begrijpen, niet beseffend voltrekken zij. Hoe is dit denkbaar?

Reeds in Prometbeus is gewezen op het voortdurend optreden van ‘spotvormen’ en ‘schijngestalten’ der wezenlijke zedelijkheid en der wezenlijke redelijkheid. Zo is het collectief belang een spotvorm van het ‘gemeenschappelijk ideaal’, zo is de zinloze wetenschap, verward in causaliteitswaan en objectiviteitsillusie, dan wel bouwend op redeloze groeperingen, — de schijngestalte van de wijsheid. Talloos, eindeloos zijn deze spotvormen en schijngestalten—, al te zamen voltrekken zij deze noodwendigheid dat het rechtsbesef het onrecht, dat het verstand de ongerijmdheid in stand houden zal, al te zamen maken zij het tegenstrijdige, hetwelk de mens moet voltrekken, zonder het te doorgronden, vervulbaar. En daar dit al te zamen des Absoluten is, valt hier met volkomen recht van de Zelfvermomming des Absoluten te spreken!

In de Zelfvermomming dan zoekt en vliedt het Absolute zich gelijktijdig. Waar het zich in schijngestalten (spotvormen) aan zich zelf vertoont, daar wordt de drang naar opgaan bevredigd, zonder het aan het ware opgaan onverbrekelijk verbonden ondergaan, wordt dus als het ware onschadelijk gemaakt, vrij gelaten en tegengehouden in één moment.

35