Hedendaags fetisjisme

dit alles gekomen, zou men niet het Hollands, maar wel die andere taal behoorlijk kennen? Dat is toch te gek om alleen te lopen. Wie op volwassen leeftijd geen Hollands kent, en zo is het inderdaad met de meesten gesteld, kent zeker geen andere taal.

Bij dit alles moet wel onderscheid worden gemaakt tussen het persoonlijk en het onpersoonlijk taalgebruik. Dit laatste beperkt zich voor elke taal eenvoudig tot een verzameling clichés, de gemeenplaatsen van het gemene gevoel en het gemene begrip, met verder handelstermen, eethuistermen, modemaga-zijn-termen, sporttermen, theatertermen, straatverkeertermen en bittertafeltermen. Niet alleen kost het bemachtigen daarvan betrekkelijk weinig moeite, maar ze behoeven nog niet eens in hun beperkte ontvang behoorlijk te worden gebruikt. Dure tijdsomstandigheden, rekenschap houden, verplichtend avondtoilet, gevallen regen, de bij monde van de voorzitter overhandigde krans, het aan een gelukkig toeval te wijten behoud (dit is van een ingenieur!), dat alles gaat in de eigen taal glad erin en niemand merkt het op, het laat ze koud, als de altijd grove en algemene strekking maar duidelijk is. Zie ik dan ook in de bladen staaltjes van ‘Hollands om te rillen’ aan handelsaanbiedingen uit den vreemde ontleend, dan vraag ik mij wel eens af, hoe voor een in die richting onderscheidend Fransman het Frans van onze handelscorrespondenten er wel uit zal zien! Wanneer ik na dit alles staande houd, dat vertalen van literair werk uitsluitend door letterkundigen moet worden verricht, dan volgt daaruit volstrekt nog niet, dat ieder letterkundige vertalen kan. Vertalen is in zekere zin veel moeilijker dan schrijven. Zoals een redelijke parafrase van het opstel van een ander te geven een moeilijker opgaaf kan zijn dan zelf een redelijk opstel te vervaardigen. Waar ligt dat aan?

In de al te volkomen vergroeiing van ‘taal’ met gedachte, gevoel, aandoening, impressie. De omvang en de aard van ieders ‘taalschat’, van de woorden en wendingen, die hij steeds tot zijn beschikking heeft, wordt bepaald door de omvang en de aard van zijn geest. Zoals de mens uit wat hij leest en leert, alleen datgene opneemt, wat hij in aanleg reeds wist, zo assimileert hij zich ook alleen met die woorden en constructies, die