Hedendaags fetisjisme

en het andere mijden. Het willekeurig en incidenteel beroep op etymologie bewijst alleen een volkomen gebrek aan inzicht in de functies van de taal.

Hoezeer het waar is, dat nodeloos afwijkend, opzichtig woordgebruik dikwijls op onmacht duidt, bewijst het gebruik van banale clichés door dezelfde auteurs in dezelfde boeken. Naast de ‘ongedwongen handtekening’ vond ik: ‘duizenderlei attenties’. Elders volgde op een precieuze beschrijving met ‘cie-radieën’ en ‘princessen’, vol zogeheten raffinement en ‘taalschoonheid’ een zinnetje als ‘na gedanen maaltijd was hij doodop’, nog weer ergens anders wordt er gesproken over de verfijnde toiletten, die de Cleopatra-achtige heldin zich had ‘aangeschaft’. Aangeschaft! In een zeer pretentieuze literaire kritiek wordt de lezer uitgenodigd ‘het weinige banale voor lief te nemen’. De schrijver bedoelde: bij het vele goede op de koop toe. Iets voor lief nemen beduidt immers: er tevreden mee zijn. Een ander liet een ‘dienstmaagd’ in een modern huishouden een ‘halsdoek’ zoek maken, ofschoon geen sterveling een ‘halsdoek’ draagt, maar de man stond te zwak op zijn literaire benen, om een zakdoek of een hemd te kunnen verdragen. In hetzelfde boek werd elke tuinman angstvallig ‘hovenier’, elke jongen ‘knaap’, elk glas ‘heker’ en elke mand ‘korf’ genoemd — alsof inderdaad hovenier, knaap, beker en korf meer kunnen uitdrukken dan tuinman, glas, mand en jongen. Maar van innerlijke ritmiek, innerlijke schoonheid had de man geen besef. ‘Ze hief hcur beker Rijnwijn naar den mond, en terwijl de drank haar met zijn koel aroom verkwikte, keek ze heur vriend door heur halfgesloten oogen aan.’ Heur, heur, heur, liever doodvallen dan ‘haar’ schrijven, maar dat ‘terwijl de drank haar verkwikte’, het innerlijk ritme verstoort, daar hier een handelingen-opeenvolging is, die de Fransen in de passé défini uitdrukken en waarin ‘verkwikken’ als voortgezette inwerking niet past, dat ontgaat hem. Elke mand wordt verdoopt tot korf, maar als de schrijver een ogenblik uit zijn rol van ‘woordkunstenaar’ valt, dan verschijnen onmiddellijk in gesprekken ‘gewikkelde' mensen, die ‘de trein nemen’ en ‘na de koffie’ uitgaan, de gewone onbekookte theetafelclichés. Want men ‘neemt’ geen trein en dit is een cliché, dat in het