Hedendaags fetisjisme

en ‘gesamentlijkheid’ dan ook nooit van wezenlijk diepe en grote mensen uitgaan. Het eerste deel van Schopenhauers voorschrift, het gebruik van gewone woorden, raakt dan ook wel degelijk de kern der ‘schriftstellerische Vortrefflichkeit’. Al te dikwijls wijst afwijkend taalgebruik eenvoudig op de zucht om te pronken, op literair snobisme, op de hoogmoed, die het ‘alles is mij geoorloofd’ te pas en te onpas van de daken schreeuwt, en die dan bijna even zo vaak gepaard gaat met de onmacht, zich wezenlijk bijzonder en persoonlijk uit te drukken. Het reeds genoemde ‘de man had ongedwongen zijn handtekening gezet’ is er een voorbeeld van. Enkele andere mogen volgen. Ze zijn alle van bekende auteurs afkomstig, niet om die bekende auteurs te honen, want in deze dingen zijn we allen schuldig, doch omdat verzinsels hier waardeloos zouden zijn. ‘Pandverbeuren’ had Noortje gerept. Dit is nauwkeurig andersom. Neen, zei ze brupt. Ze legde verrassend de hand op zijn schouder. Koffie werd aangebracht. De voordracht was onver?nogend. Het zijn van die verstoken mensen. Het volk werd door welvaart omhoog getild. Ik maakte enige aanstrepingen. De ampele kom van het Hoornse Hop. Het water spoelde omtrent de palen. Wat heeft het nu eigenlijk in, om koffie te laten ‘aanbrengen’ in plaats van brengen, om water ‘omtrent’ in plaats van rondom palen te laten spoelen, om ‘machteloos’ klakkeloos-weg te vervangen door ‘onvermogend’ en voor aantekening ‘aanstreping’ te schrijven? Iedereen weet dat men een streepje zet, als men ergens een ‘aantekening’ bij maakt. Men ‘tekent’ ook niet zijn hand en spreekt toch van een handtekening. Slechts onmacht en zelfoverschatting nemen hun toevlucht tot opzichtige woorden, die dan niet machtiger en krachtiger dan de versmade ‘gewone’ zijn.

‘Ampel’ zegt op zich zelf immers niets, het suggereert misschien enigszins een ruim geplooid kleed en is dan, als kwalificatie van het Hoornse Hop, niet alleen smakeloos, maar zelfs foutief. Smakeloos, want in de ongunstige zin gezocht en gewild, is ook reppen voor zeggen en brupt voor abrupt. Ook het volk dat door welvaart wordt omhooggetild. De uitdrukking is klaarblijkelijk alleen gebruikt, om het alledaagse ‘opgekomen’ te vermijden, maar tillen (vergelijk: vertillen) suggereert het

2 00