Hedendaags fetisjisme

houdingsvermogen, het aanpassingsvermogen, het herstellingsvermogen, de immuniteit vallen volkomen analoge weermiddelen tegen begrip en inzicht te constateren, hetgeen uit het volgende blijken zal.

De weerstreving der Rede door de Levensdrift openbaart zich het eenvoudigst en het veelvuldigst als een volslagen onvermogen om wezenlijk te denken. Dit onvermogen wordt de mens dan in zich zelf als onlust en onwil gewaar. Over de betekenis van onlust als onmacht is in Prometheus uitvoerig gesproken.

Deze wijd verspreide af keer van het bespiegelen, van het wezenlijk denken, biedt alreeds vergelijkingspunten met fysieke afweerkracht. Een zekere grimas op het gelaat van de ‘praktische man’, de ‘schrandere kop’ uit de politieke, technische of financiële ‘wereld’ of wel van de theoloog, zodra er van wijsbegeerte en haar waarde wordt gewaagd, doet onweerhoudbaar aan een braak-grimas denken. De argumenten tegen het beoefenen van wat ik, liever dan ‘zuiver’, rechtzinnig denken — d. i.: in de rechte zelfkritische gezindheid ondernomen denken — zou willen heten, blijken immer de fundamentele influisteringen van de Levensdrift.

Welke moeten dit dan zijn, krachtens het zijn, d. i. het wezen van die drift?

Ten eerste en ten voornaamste de verheerlijking van het leven, met daaruit onmiddellijk en als ‘vanzelfsprekend’ afgeleid een systeem van goed-achting en slecht-achting op de basis van leven-behoudend en leven-ondermijnend.

De prijzenswaardigheid van ‘affirmatie’ boven ‘negatie’, van ‘opbouwen’ (d. i. stichten) boven ‘afbreken’ behoeft, karakteristiek genoeg, zelfs voor overigens kritische intellecten geen betoog. Verwijt men de besten onder hen dat ze alleen breken en niet bouwen, dat ze slechts slopen en ontbinden (en ontbinden is toch niets dan onderscheiden, vergelijkt: ontbinden in factoren; en onderscheiden is toch niets dan begrijpen, dan zien!) dan staan ze beschaamd en haasten zich te verzekeren dat ze ‘zijn gekomen om te vervullen’ of ze beloven dat ze later voorzeker opbouwen zullen.

In Prometheus zijn talloze uitingen aangehaald die hierop duidelijk wijzen, uit verschillende, maar overeenkomstige

'5