Hedendaags fetisjisme

Waar blijven we nu, in het licht van het voorafgaande, met ons ‘taalgevoel’? Bestaat er inderdaad zo iets? Geenszins. Het ‘taalgevoel’ is een fictie, samenhangend met die andere, dat woorden uitdrukken, wat ze betekenen. Hoe zou ooit het gevoel wegwijs kunnen worden in de chaos van de taal, in een complex, dat door onkunde en onbegrip van geslacht op geslacht is geworden tot wat het is? Men kan toch niet voelen dat de hoger geplaatste ‘ambtenaar’ en de lager geplaatste ‘beambte’ heet, het zou evengoed andersom kunnen zijn. Schijnbaar, blijkbaar, klaarblijkelijk, ogenschijnlijk, waarschijnlijk kunnen, gelijk gezegd, zonder hinder van plaats verwisselen, er is niets in hun ontstaan en zin, dat een ander gebruik weerstreeft. De noodzakelijkheid echter, om verschillende zeker-heidsgraden te onderscheiden en anderen duidelijk te maken, welke men bedoelt, heeft elk dier woorden zijn plaats toegewezen, en elk heeft zich zo geassocieerd aan de het toegekende zin, dat men meent, met het gevoel daarin te onderscheiden, maar ten onrechte. Evenmin kan men voelen, dat mensen die zitten te luisteren (en niet te horen) nochtans als ‘toehoorders’ (en niet als toeluisteraars) aangesproken worden, of dat een ‘mens’ altijd een vrouw is en een ‘oud wijf’ altijd een man, of dat men ongemakkelijk en niet wangemakkelijk zit, wanneer men wanstaltig en niet onstaltig is.

‘Zout’ is ‘geest’ (Attisch zout). Zouteloos is geesteloos, is krachtloos, dus zegt men iemand, zo zou het ‘taalgevoel’ besluiten, dan ook gezouten de waarheid. Maar het taalgebruik leert juist: ongezouten! Ik ben, hij bent, wij bennen, is niet in strijd met ‘taalgevoel’, maar met taalgebruik. Het woord ‘taalgevoel’ zelf is het duidelijkste symptoom van de hardnekkig-i74