Hedendaags fetisjisme

heid en onderscheiding werden behandeld dan de Hollandse en dat Oostenrijkse kindertjes heel wat lichter een onderdak vonden. Doordat ze een der talen der beschaafden spreken staan ze die beschaafden nader.

De associatie met intellectuele inspanning werkt in de onwillekeurige bewondering voor het jonge kind, dat men vlot en correct een vreemde taal hoort spreken. Tegen beter weten in verbaast men zich, door de associatie van de eigen kennis dier taal met de inspanning die het kostte, ze te verwerven.

‘Er zit een batterij in’ zei een driejarig jongetje, en de ouderen lachten om het ‘geleerde’ woord dat voor het kind natuurlijk niet geleerder klonk dan klokhuis of pit, dan bakkerij of lakkerij.

Verder onderzoekende, ontdekken we een sterke schijnasso-ciatie tussen het afwijkende en het naïeve, als volgt te verklaren: het kind spreekt nog onvolledig, het spreekt krom en legt daarenboven vaak een zeker creatief vermogen, een zekere originaliteit aan den dag. Het heeft namelijk zijn eigen ‘analogie’ en ‘raisonnement’ en komt daardoor tot een afwijkend taalgebruik. Tegelijk voelen we het kind als naïef, als aantrekkelijk onschuldig. ‘Onschuld’ en ‘onwetendheid’ hebben zich op seksueel gebied sinds lang geassocieerd, doch ook in het algemeen wordt tussen een zeker ontbreken van wereldwijsheid en argeloosheid verband gevoeld. Dit ontbreken schijnt dan door verdere associatie uit krom en onbeholpen taalgebruik te blijken. Niet alleen het kind, ook de boer pleegt in zijn dialect van de officiële taal af te wijken. Hij bezigt woorden en uitdrukkingen, die we niet kennen. Hiertegenover treedt nu vooreerst hetzelfde gevoel op, dat tegenover het uitheemse is beschreven. ‘Een oude boezem’ (voor een oud mens, dat ik eens een boerin hoorde gebruiken) klinkt tekenachtig, een ‘jong bloedje’ klinkt doodgewoon. Maar dan verder associeert zich ook het ‘gemoedelijke’ dat men van ouds aan de ‘eenvoudige landbewoner’ toekent, met de afwijkende taal van die ‘eenvoudige landbewoner’.

Gaandeweg nu wekt de aanblik van afwijkend taalgebruik de gedachte op aan de onschuld van het kind en aan de gemoedelijkheid van de landbewoner.

164