Hedendaags fetisjisme

ring hun bevestiging schijnen te vinden.

Tegelijkertijd echter wordt in dat uitheemse verder niet onderscheiden. Met het woord ‘Amerikaan’ associeert zich ‘dollar’, ‘onbegrensde mogelijkheid’, ‘skyscraper’ en de aanblik van elke Amerikaan wekt dezelfde associaties op. ‘Fransman’ beduidt: ‘geest’, ‘hoffelijkheid’, ‘Franse keuken’. ‘Chinees’ betekent: ‘eetstokjes’, ‘Boeddha’, ‘vogelnestjessoep’ en ‘Lao-tse’. ‘Rus’ is ‘wodka’, en ‘Nitsjewo’. ‘Engelsman’ is ‘flegma’, ‘sport’, en goedzittende kleren. Gelooft vrij, dat de vreemdeling, als hij ‘Hollander’ hoort zeggen, elk naar zijn aard, aan ‘Urk’, ‘Rcmbrandt’, ‘kaas’, of ‘Willemientje’ denkt! Ditzelfde verschijnsel grijpt eveneens plaats tegenover het in andere zin collectief-afwijkende. Nergens misschien blijkt dit zo eigenaardig als uit onze spontane gevoelens tegenover homoseksuelen. Onwillekeurig en tegen beter weten in komt het ons voor, dat zij veel frequenter dan heteroseksuelen met seksuele gedachten en gevoelens zijn vervuld. Men kan honderd maal een gewone man met een meisje zien lopen zonder aan iets te denken, maar de aanblik van een homoseksueel met een jongmens dwingt onmiddellijk de gedachten een bepaalde richting uit. Op dezelfde wijze kan men zich nooit geheel onttrekken aan de indruk, dat de eerste de beste Japanner noodzakelijkerwijs zijn aandeel heeft in onze pittoreske en poëtische noties omtrent Japan, en dat elk Indonesisch student specialiteit is in ‘Stille Kracht’.

Reeds in de uiterlijke aanblik laat zich een betrekkelijk geringe collectieve afwijking zodanig gelden, dat differentiatie onmogelijk wordt. De onontwikkelde is ervan overtuigd, dat alle Chinezen en inlanders op elkaar lijken. En elkeen kan constateren, hoe hoepelrokken en poederpruiken onmiddellijk een frappante gelijkenis suggereren met van hun portretten bekende personen uit die tijd. In een Eskimo-verldeding lijkt elk kind op een Eskimo.

Een kunstenaar, die zijn halve leven in China had doorgebracht, vertelde mij eens, dat hij vaak bij Europeanen naast wezenlijk mooie ook Boeddha’s en Kwan Yin’s had aangetroffen die in kwaliteit gelijk stonden met rijksdaalder-madonna’s uit de winkel op de hoek. Tegenover het collectief-afwijkende

160