Waar nu de volkomen eensluidendheid tussen twee woorden, door het onvermogen om te scheiden en te ordenen (ana-lyse-synthese), dikwijls al niet wordt opgemerkt, voor er de aandacht op gevestigd is, behoeft het niet te verwonderen, dat bij geringe afwijkingen de herkenning, zelfs voor ontwikkelden, nog veel moeilijker valt. Ze kennen ‘ovarium’, maar het komt niet in ze op, dat ‘ovaal’ eivorm beduidt, ofschoon ze het voor hun ogen zien. Ze kennen morsel en morceau, maar herkennen ze niet in vermorzelen. Evenmin schim in schema, zenuw in zeem, eiderdons in édredon, miche in mik, graan in grain, dweil en towel in toile, chicaneurig in sikkeneurig, dense in gecondenseerd, cheval in cavalerie, krek in correct, peuple in populair, parcel in perceel, puéril in pril, Mons in Bergen, coq-d’Inde in dinde, poule pintade in poelepetaat, pomme orange in pommeranz, habile in abel. Deze zelfde mensen kijken jaren lang tegen een schuilnaam aan, en weten dat het er een is, zonder op het verborgen woord te komen: Anna Liese (analyse), Cona More (con amore).
Hier vallen dan nog twee mogelijkheden te onderscheiden: afwijking in de vorm bij overeenkomst in betekenis (miche mik, grain graan) en afwijking in vorm zowel als in betekenis. In het tweede geval valt het leggen van verband nog weer veel moeilijker.
De samenhang tussen spaan en spoon wordt ook daarom niet gezien, omdat het verband tussen een spaan en een lepel niet gezien wordt. Dit toch vereist weer precies dat vermogen tot scheiding en opheffing, dat zelfstandig groeperen, hetwelk steeds van de Levensdrift weerstreving ondervindt. Zo ook stem (gember) en stam, lawn en laan. Een laan ‘is’ immers een allee tussen bomen, een stam ‘is’ immers hard en houterig, een stengel ‘is’ zacht en glad. Dat ‘laan’ niets uitdrukt van bomen en ‘stam’, niets van hardheid en vastheid, wordt niet onderscheiden. liet verband tussen ‘toile’ en ‘towel’ wordt wel aanvaard, maar ‘dweil’? Een dweil ‘is’ toch alleen een grauw moltonnen vod. Het komt niet in ze op, dat het woord dit geenszins uitdrukt. De katholiek zal ‘dwale’ gewijd en ‘dweil’ triviaal in de oren klinken.
Bij kinderen en onontwikkelde mensen ontbreekt vaak het
140