Hedendaags fetisjisme

uitheems, de andere keer doodgewoon te klinken. De God Pan (stoofpan), de vogel Rok (vrouwenrok), de godin Ra (scheeps-ra), Peer Gynt (juttepeer), de wijsgeer Kant (ldoskant), een Tam-tam (tam konijn). Woorden veranderen volkomen van aspect, zodra ze van betekenis veranderen. Alle mogelijke woordspelingen en grappen zijn gebaseerd op de schijnver-andering, die woorden onherkenbaar maakt en mensen belet, te realiseren, wat te zeggen. Een bedrukt gezicht, bedrukt briefpapier. Koffie aanvoeren, argumenten aanvoeren, een leger aanvoeren. Een boom vellen, een oordeel vellen. De vorm dier monsters, waarin de inlanders een dier zagen. Leedwezen, loodswezen, Opperwezen. Generaal Harington (harington); diefstal, paardestal. Je hebt teer op je jurk, dat is jammer, het roze is zo teer. Onweer, brandweer. Het Militair Gerecht, een smakelijk gerecht. Het blauwe meer, eet nu toch niet meer. Waar waren de waren? Het is niet waar. Alle waar naar zijn geld. Zaagt gij dit hout? Neen, ik heb geen zaag. Zaag? Ik vroeg je of je het ziet. Geen van beiden realiseren ze, dat ze hetzelfde woord zeggen. ‘Ze is vlees noch vis, ze is nog maar een bakvis.’ Bakvis is zo vergroeid met zijn incidentele betekenis van jong meisje, dat de persoon die dit zei, er niet meer de gedachte aan vis aan verbond. ‘Ze hebben er beslag op gelegd.’ ‘Wat zal dat een vieze boel zijn geweest.’ Vieze boel? Ja, beslag van meel en water. We hebben echt genoten. Zo, zijn jullie al getrouwd? (echtgenoten). Welk een geheel andere impressie geeft ‘je hebt teer aan je jurk’ dan ‘het roze is zo teer'. Hoe zou dit mogelijk zijn, als een woord wezenlijk een eigen expressieve kracht bezat? De schooljongen, die zijn zomervakantie in Moret doorbracht en dagelijks daarna het boekje van ‘Ahn en Moret’ gebruikte, had tot de kerstvakantie toe, nog nimmer verband tussen de plaatsnaam en de eigennaam gezien. Daarop opmerkzaam gemaakt, zei hij: het leek een heel ander woord. Iemand die jaren in Frankrijk had gewoond en daar altijd van Roquefort, Camembert en Gruyère hoorde, zag in ‘Volvette kaas’ een Franse naam: ‘Volvette’. Toch sprak diezelfde man over volvette kaas. Een socialistisch leider vertelde mij eens hoe hij een niet zeer ontwikkeld redenaar, die van prestige sprak, beter inlichten wilde. De man toonde zich teleurgesteld, hij had het

136