Hedendaags fetisjisme

over het kernachtige, kloeke blindekoe. Bankdirecteur en schoolhoofd mogen we schrijven, oorlogsminister niet, aanvetten mag wel, afmageren mag niet. ‘Onderbreken’ heet onzinnig. Maar hoe vol van zin is het, een gesprek te voeren onder een glas wijn. ‘Verkapt’ is streng verboden, ‘omdat het ook Duits is’, ‘vermomd’ heet bovendien logischer, een mom verbergt toch beter dan een kap. Maar de zin van verkapt is juist —daargelaten dat deze ‘logica’ niet de geringste rol speelt in het taalgebruik — een onvolkomen verberging, een ontoereikende vermomming. ‘Verkapt’ nationalisme herkent men bijvoorbeeld gauw genoeg.

Deze weinige voorbeelden, alle ontleend aan de laatste tijd in het publiek geslaakte puristische klachten en verzuchtingen, mogen volstaan. Zij tonen genoegzaam het redeloos, opportunistisch karakter van het moderne nationalistische purisme, dat aldus met antropo-psychologie en antropo-sociologie één geheel vormt, een complex, waarin de kuddehoogmoed en de kudde-eigendunk, de kuddewaan in het algemeen, inzicht en eerlijkheid hebben omgebracht, zonder nochtans als oudtijds te kunnen uitkomen voor wat ze zijn, aldus in hun vermommingen de noodzaak uitdrukkend der Zelfvermomming des Ab-soluten.

13.3