Hedendaags fetisjisme

eigen woord een schijn van gegronde voorkeur te geven, dan beroept hij zich daarop, zou echter het uitheemse woord die voorkeur verdienen, dan wordt het afgewezen... omdat het uitheems is. Het knoeierigst opportunisme.

‘Opblazen’ heet kinderachtig, maar kan het niet zijn, of ‘to blow up’ zou in het Engels ook kinderachtig zijn. De hele kwalificatie ‘kinderachtig’ is hier... kinderachtig, maar zo men wil is ‘in de lucht laten vliegen’ al bijzonder kinderachtig. En denk dan eens aan genees-heer, en koop-man, en kleding-stuk. Niemand voelt er iets kinderachtigs in, maar hoe kinderachtig zou men ‘pleitheer’ vinden voor advocaat, als het uit een andere taal dreigde over te komen. Om het gewraakte woord ‘benutten’ te knauwen, moet het Hollandse ‘benuttigen’ als zondebok dienen. Het heet een woord ‘van een lelijke, stompe klank’. Maar bespoedigen en bewilligen en verwittigen? ‘Lamleggen’ heet ‘onlogisch’. Men vraagt zich af, hoe iemand dat woord ten opzichte van het taalgebruik nog in de mond durft nemen. Waar is de logica van het ‘slachtoffer’ van branden en overstromingen, dat waarlijk niet wordt geoffreerd? Van de schoenen, die wel aardig ‘staan’, maar zo akelig ‘zitten’ zonder benen en zonder zitvlak? Van een uitdrukking als ‘tot overmaat van ramp’, terwijl van alle woorden die ellende uitdrukken, zoals smart, verdriet, leed, misère, ‘ramp’ juist het enige is, dat niet gemeten wordt, maar geteld? Van ‘ontvreemden’, dat hetzelfde is als ‘onteigenen’, en ‘aardbodem’ dat hetzelfde is als ‘aardoppervlak’? ‘Opvallen’ schijnt niet meer te mogen, maar meevallen, tegenvallen, invallen, aanvallen, uitvallen en bijvallen wel. ‘Lijntekening’ voor met behulp van instrumenten uitgevoerde tekening is Hollands, dus zou ‘handtekening’ voor uit de hand getrokken tekening volkomen logisch zijn. Maar het ‘mag’ niet, ‘omdat het ook Duits is’. In het Hollands mag handtekening alleen worden gebruikt voor het schrijven van de naam onder brief of stuk. Waar is de logica? ‘Blinde-koe’ mogen we niet zeggen. Er wordt immers geen koe, maar een mens geblinddoekt. Doch denkt u nu, dat de Hollander van huis uit blindekoe zei en dat ‘blindemannetje’ begon ‘in te sluipen’. Men hoort van hier al het gekakel over de dreigende taalverarming, over het ‘slappe, kleurloze’ ‘mannetje’, tegen-

•32