Hedendaags fetisjisme

niet: hij mist lust voor het schone. Achtenswaardig man, eerbiedwaardig man, doch eerbiedwaardige en nooit achtenswaardige traditie. Een oud mens is altijd een vrouw, een jongmens is altijd een man. Meester is boers, leraar is deftiger, leermeester is pas recht deftig. Men reikt bij zijn buren iets aan, doch men geeft het af aan de deur. Doch binnenskamers zegt men: ik zal het u aan geven, zo goed als: ik zal het u aanreiken. Indien ‘reiken’ alleen een relatie tot de ontvanger uitdrukken kon, zou men van prijzen ‘inreiken’ en niet van prijzen ‘uitreiken’ moeten spreken. Zegt men uitreiken, dan kan men ook afreiken zeggen. Men lijdt aan een kwaal, men lijdt onder een slechte behandeling, men lijdt van een ziekte. ‘Het hout heeft van het weer geleden’ drukt echter geen leed, doch beschadiging uit. Men kan een stad innemen, aan een maaltijd of in iemands lot deelnemen, zich iets voornemen. In het eerste geval spreekt men van ‘inname’, in het tweede geval van ‘deelneming’, terwijl in het derde geval niet voorneming of voorname maar alleen ‘het voornemen’ gebruikt mag worden. Terechtwijzen is door een wenk het rechte tonen, terechtzetten door een verbetering in het rechte spoor brengen, doch terechtstellen is altijd ter dood brengen. Men zegt: hij heeft hoogmoedswaanzin, doch niet: hij heeft waanzin, en wel: hij is waanzinnig, doch niet: hij is hoogmoedswaanzinnig. Het lichter maken van een gebouw is niet: de lichtermaking, het droogmaken van een meer is wel de droogmaking. ‘Uit uw woorden volgt’ is sterker dan ‘uit uw woorden blijkt’, maar ‘volgens uw woorden’ is zwakker dan ‘blijkens uw woorden’. ‘Zienderogen kwam de donkere wolk nader’ kan men zeggen, doch ‘horenderoren kwam het onweer nader’ kan men niet zeggen. ‘Vermogend’ is alleen rijk, maar ‘mogendheden’ zijn machten. Men zegt: ‘wegens sterfgeval gesloten’, maar niet ‘wegens ziektegeval uitgesteld’. Men kan iemand uitzonderen of uitsluiten. Men kan zeggen: ‘dit is verboden, uitgezonderd in geval van nood, maar het is uitgesloten dat dit zich zal voordoen’, doch andersom kan men het niet zeggen. Ontgaan is ontsnappen. Veel ontging mij of veel ontsnapte mij. De dief ontsnapte (doch niet: hij ontging) zijn bewakers, hij ging (doch niet: hij snapte) er vandoor. Aardbodem en aardoppervlakte beduidt hetzelfde. Er zijn onderdelen

^I27