Hedendaags fetisjisme

nog niet geforceerd als collectief distinctief. Doch langzamerhand begon het taalgebruik een politieke betekenis te krijgen, werden landsgebiedgrenzen en taalgebiedgrenzen kunstmatig en soms gewelddadig gelijkgemaakt, werd tegelijk het taalgebruik de uitdrukking van allerlei gezindheden, werd het Sjibbolet. Zoals het afleggen van de pruik iemand tot revolutionair stempelde — en aan het hof van Alexander i Zelfs het dragen van een bril, en de vegetarische leefwijze in het land en de tijd van Byron en Shelley — zo duidde het al of niet gebruiken van bepaalde woorden of schrijfwijzen op bepaalde politieke gezindheden zonder dat de met het wezen der taal samenhangende eisen en bekommeringen daarbij een rol speelden. Aldus zijn we aan onze Moedertaal gekomen. En dezelfde vaderlandse en vaderlandslievende professoren, die ons met naam en toenaam de ‘kloeke mannen’ noemen, die 'onze taal’ hebben helpen maken, zien in hun argeloosheid over het hoofd, dat ‘onze taal’ ook inderdaad... maakwerk is, zo goed als het ‘slang’ van het ‘Royal Flying Corps’.

Nationalisme, provincialisme, aristocratisme, klerikalisme hebben hiertoe het hunne bijgedragen.

‘Le francais, langue du domaine royal, s’étendit avec lui et suivit le progrès de la monarchie capetienne: dès la fin du xn siècle, les beaux seigneurs de France se moquaient de 1’accent picard de Conon de Béthune. Les dialectes frères du franqais furent peu a peu délaissés et, ne servant plus a la litérature, des-cendirent au rang de patois...’

‘La terrible croisade des Albigeois fut un grand événement litéraire autant que politique et religieux.’

Zo vertoont altijd en overal de historie voorbeelden van kunstmatige of gewelddadige taalverbreiding, die dan aanleiding wordt tot blijvende kunstmatige taalvermenging. Die opgedrongen taal wordt echter niet zozeer een landstaal, maar voor alles een kastetaal, de taal der triomferende aristocraten, en ze wordt naar gelang de verhouding met de overwonnenen, overgenomen of afgewezen door de aristocraten in de overwonnen streek. Altijd immers en ook hier gaat nationalisme met aristocratisme samen, van ouds is de aristocraat de bezitter en de verdediger van het land.

111