Hedendaags fetisjisme

vidu. De ene dwaling brengt de andere mee. Het oerindividu verscheen als de personificatie van de Ik-drift, de Levensdrift, de vijand der Rede in de mensclijke geest. De dwaling werkt door en vertroebelt, met de inzichten omtrent de Staat, de inzichten omtrent de Taal. Overal triomfeert de Levensdrift.

Doch niet slechts met de inspraken der Rede, ook met de uitkomsten der vergelijkende taalwetenschap is de hypothese van een individuele oertaal in strijd. Reeds Bopp en Grimm hebben op de verbazingwekkende overeenkomst der taalprocessen gewezen. De heerschappij der Eenvormigheid, eerder aangetoond als levensnoodzaak, laat zich hier als overal gelden. Wat Darwin zo trof in het ‘stoffelijk’ leven en Wundt niet minder in het ‘geestelijk’ leven, maakte op Darwins de filologie beoefenende tijdgenoten eveneens zulk een diepe indruk, dat ze de taalverschijnselen onder de natuurwetten hebben gerangschikt.¹

Voor de hypothese der individuele oertaal is dit evenzeer vernietigend als het karakter der hedendaagse Kudde voor de hypothese van het oerindividu.

106

¹

Ook Darwin zelf heeft zich over het vraagstuk der talen-vor-ming in die zin uitgesproken en de ‘volmaaktheid’ van sommige primitieve talen, door zijn tijdgenoten aan ‘goddelijke inwerking’ of wel aan primitieve menselijke schoonheidszin toegeschreven, met de ‘schoonheid’ en ‘volmaaktheid’ van natuurvormen op een lijn gesteld:

‘The formations of different languages and ofdistinct species, and the proofs that both have been developed through a gra-dual process, are curiously parallel.’ (The Descent of Man, pag. 138).

‘With respect to perfection, the following illustration will best show how easily we may err: A crinoid sometimes consists of no less than 150.000 pieces of shell, all arranged with perfect symmetry in radiating lines.’ (The Descent of Man, pag. 139).

Dit is welbeschouwd hetzelfde onderscheid als dat hetwelk ik maakte tussen collectief vernuft en individueel intellect, tussen de schoonheid van het kunstwerk en de schoonheid van de bloem, tussen de componist en de nachtegaal.