Verdediging van het Westen

J. B. S. Haldane het ziet. Tegenover één ontwikkelde vorm staan dozijnen gedegenereerde. Men ziet die niet, omdat de gedegenereerden verdwijnen, terwijl de geslaagden talrijke variaties geven. Zo nu en dan is er een voorwaarts gaan en daardoor krijgen we de indruk van vooruitgang. Maar als we een bepaald peil van evolutie nemen, zien wc één of twee opgaande lijnen en dozijnen neergaande. Dit geldt ook voor beschavingen. Als ze stil blijven staan, gaan ze dood, want de nabootsing is oppervlakkig en komt neer op een verlaging der minderheid, niet op een verhoging der meerderheid. Het „Verweile doch! Du bist so schön” is een overgave aan Me-phisto.

XVIII

Als wc het beeld van de „gang der mensheid” nemen, dan is „withdrawal” het oplichten van een been, terwijl het andere op de grond blijft; „return” is het voorwaarts neerzetten van het opgeheven been, „nabootsing” het bijtrekken van het achtergebleven been. Evenwicht, het naast elkaar zijn der benen — wie zo blijft staan, komt niet verder. De maatschappij is echter geen gewoon lichaam. Om verder te gaan, moet een nieuw been, een nieuwe minderheid, gevormd worden. De oude minderheid van de vorige vooruitgang, is zelden in staat bij de volgende als zodanig op te treden.

Vaak begint een nieuwe beweging, terwijl de oude nog niet voltooid is. Het feodalisme is nog bezig zich in tal van landen te ontwikkelen, als in Noord-Italië en Vlaanderen reeds een industriële-handels-maatschappij ontstaat. Hetzelfde zien we in de 17e en 18e eeuw. In Engeland ontwikkelen zich industrialismc en democratie, in andere landen industrialismc en despotisme, alle twee afgeleid van de Italiaanse ontwikkeling. Die „gelijktijdigheid” maakt het moeilijk een naam te vinden voor een periode. Moeten we haar noemen naar de oude minderheid die bezig is met een „return”, of naar de nieuwe die reeds met een „withdrawal” begonnen is. Moeten wc de tegenwoordige periode de „Engelse” noemen naar de democratisch-industriële minderheid die met „haar return” bezig is, of „bolsjewistisch-fascistisch” naar de autoritaire minderheden die thans aan een „withdrawal” bezig zijn. Slaagt de return van de „democraten” dan krijgen we een harmonische periode, mislukt ze, dan krijgen we een bolsjewo-fascistische overheersing en het begin van een autoritair-collectivistische periode. Zou de „return” slagen, dan is de democratische harmonie toch vermoedelijk slechts tijdelijk, en in die harmonische beschaving zal zich dan

9*