Verdediging van het Westen

mogelijkheden: i. de stadsstaten komen tot eenheid en worden mogendheden éven groot als de feodale; 2. de feodale staten vallen uiteen in talrijke stadsstaten. Alleen in deze omstandigheden konden de stadsstaten zich handhaven. Het komen tot eenheid mislukt door de onderlinge oorlogen der Italiaanse steden (Venetië-Genua), zodat de feodalcn de kans krijgen de Italiaanse methoden op administratief, economisch en militair gebied te leren en daarmee in eigen land de stadsbonden te vernietigen (Bourgondiërs in Vlaanderen; de Duitse vorsten in Zwaben en Rijnland; Polen, Lithauen en Scandinavië tegen de Hansa) om vervolgens in Italië te interveniëren. Non-intcrventie, withdrawal, was het eerste doel der Italianen. Omdat dit mislukte, kon de return niet tot stand komen, en kon Italië niet de plaats in Europa innemen die het door zijn betekenis op cultureel en economisch gebied behoorde te hebben. Italië, het beschaafdste land van het toenmalige Europa, moest het onderspit delven tegen de barbaren. Er kwam slechts een gedeeltelijke „withdrawal” tot stand, maar deze was voldoende om de bloei en de „return” der Renaissance te geven.

XVII

Ofschoon scheppende individuen de oorsprong zijn en scheppende minderheden eerst daarna komen, moeten we toch voortdurend met groepen werken, omdat de individuen vaak niet bekend zijn (wie vond de Griekse stadsstaat uit; wie gaf de stoot tot vernieuwing in Italië of in Engeland?) en we moeten dus nagaan hoe de werking van „withdrawal and return” zich door minderheden in de geschiedenis openbaart. In de eerste plaats moet de minderheid zich afscheiden, wat gedwongen kan gebeuren (Noncomformistcn in Engeland) of bewust (Geuzen in Holland) of alleen in de vorm van afzijdigheid (Athene).

Er komt dan een faze van betrekkelijke isolatie en scheppend werk. Deze faze kan men in twee perioden verdelen; een scheppende faze van poëzie en romantiek, van gevoels- en verstandsfermcntatic, en een constructieve faze, van proza, feiten, systemen en gezond verstand. Het onderscheid tussen de twee perioden wordt in Italië aangegeven door de namen Dante en Boccaccio, In Engeland door Milton en Dryden.

De eerste faze in Athene is die van Solon tot de Pcloponesische oorlog, de tweede van het eind dier oorlog tot aan het Diadochen-tijdperk In Italië ziet men het eerste tijdperk als dat van de Tos-caanse, het tweede als dat van de Venetiaanse school.

90