Verdediging van het Westen

De mogelijkheid van de ondergang der Westerse beschaving is reeds herhaaldelijk het thema geweest van beschouwingen die in dit tijdschrift ^J) gepubliceerd werden, en juist omdat het zo oneindig moeilijk is tot een definitieve uitspraak over deze allesbeheersende kwestie te komen, zullen we nog dikwijls een van de vele kanten van dit onderwerp moeten belichten zoals trouwens al onze beschouwingen over de actuele politiek in laatste instantie pogingen zijn om deze grote vraag: „ondergang of voortzetting, en zo ja welke voortzetting”, zij het dan ook slechts ten dele, te beantwoorden.

Voor ditmaal willen wij de aandacht vragen voor een boek dat vrijwel onopgemerkt is gebleven en dat niettemin de vergelijking met de beroemde of populaire beschouwingen over onze toekomst, van Spengler of van Ortega y Gasset, van Huizinga of van Lo-throp Stoddard, geenszins behoeft te vrezen, voor Arturo Labrio-la’s „Avondschemering der beschaving. — Het Westen en de gekleurde volken”²), een bock, dat niet slechts hoog verheven is boven het kwasi-wetenschappelijk eugenese-gedoe van een Stoddard, of boven het humanismc-voor-dc-betere-standcn van Hui-zinga, maar dat ook de gezochte constructies van een Spengler mist, zowel als diens verheerlijking van geïdealiseerde Pruisen, en dat tenslotte op een veel grotere kennis van de maatschappelijke en politieke realiteiten berust dan we bij Ortega plegen te vinden.

Hoe komt het dan, zo zal men vragen, dat een dergelijk boek niet de aandacht trekt? Dat het diep pessimistisch is, kan geen af-doendc reden zijn, want ook Spengler was dit, en hoeveel opzien hebben zijn geschriften niet gebaard, hoezeer is hij niet zelfs gedurende enige jaren in de mode geweest? Maar men moet niet vergeten dat Spengler’s boek, ofschoon het de ondergang van het avondland aankondigde, tegelijkertijd een verheerlijking van de beschaving en van de mens, de faustischc mens, van het Westen was, een verheerlijking van de verpruistc Duitsers bovenal — van de

¹)    „De Nieuwe Kern '.

²)    Arturo Labriola: „Le crépuscule de ia civilisation. L Oceident et les Peu-ples de couleur’’ (G. Mignolet et Storz, Paris).