Verdediging van het Westen

bracht, lang voor de „vaklieden” er op hun suffe en schoolse manier over begonnen te praten) die mogelijkheden zijn niet in vervulling gegaan. Het „nieuwe” Westen, de USA, is in de oorlog reeds belangrijk, daarna volkomen, ten achter gebleven bij zijn historische kans. Het is hier niet de plaats om aan te geven wat de oorzaken hiervan zijn. Het feit is er, zoals het feit er is dat ook het „oude” Westen in zijn weerstand tegen het nazisme een nog slechter figuur sloeg dan verwacht mocht worden. En dat falen van „nieuw” en „oud”, maakt de kans groter en groter, dat de geschiedenis ook ditmaal weer een verloop zal hebben, meer overeenkomend met de oude gang der dingen, dan met het nieuwe dat juist in het Westen begonnen werd.

Die oude gang der historie zou zijn, dat het „proletariaat” van buiten de muren, in dit geval de Russische Staat, samen met het interne proletariaat, (de communisten en andere radicalen), de beschaving omver wierp, om zijn „kerk”, het proletarische despotische socialisme, te doen zegevieren. De nieuwe mogelijkheid, ontstaan door de wereldomvattende invloed van de Westerse techniek en van een deel der technische beschaving, zou juist bestaan in het oplossen der maatschappelijke problemen binnen het kader van het Westen, dank zij de productiviteit van de Westerse techniek, de rationele aanpak van maatschappelijke kwesties door het Westers denken, en het tot bewustheid brengen van wat aan de orde is. Elet nieuwe zou ook zijn: het verwesteren van de rest van de wereld, door de gelijktijdige manifestatie van een kracht waartegen geen aanvaller opgewassen zou zijn, en een bereidheid tot het opnemen van de buitenstaanders als volkomen gelijke partners in de welvaart van de Westerse wereld.

Maar tot dat nieuwe is het Westen alleen in staat als het zich bevrijdt van de heerschappij die de vóór-Westerse primitieve krachten en leren nog altijd in het Westen uitoefenen; als het dus geheel zichzelf zou kunnen zijn. Het feit dat de na-oorlogsc wereld in zo sterke mate een vastklampen aan het oude laat zien, is dus angstwekkend genoeg.

En daarom moet de oude strijd voortgezet worden, en zijn de dingen die in de jaren vóór 1940 actueel waren, helaas niet verouderd, maar nog altijd aan de orde van de dag.

Het is mogelijk dat het reeds te laat is, en dat ons lot al bezegeld is. Maar dat staat nog niet vast. Al de overwinningen van het nazisme namen niet weg dat het vlak voor zijn val stond. Al de overwinningen van het irrationalisme in het naoorlogse tijdperk, kunnen blijken „laatste stuiptrekkingen” geweest te zijn.

En zolang er dus nog mogelijkheden zijn, moet de verdediging van

23