entspricht, das wird der Sozialismus unfehlbar erwirken. Und das bedeutet die Sprcngung des Militarismus und mit ihm aller stellenden Armeen von innen heraus”.
Hier hebben we de dialectiek met haar ,,relativisme”(!) haar beweeglijkheid^) haar inzicht(!) en „omslaan” en wat men nog meer wil, ten voeten uit.
Tc aanvaarden is ze echter slechts als men, in het aangezicht van de staande legers der Hitler- en der Stalin-staten, der socialistische massa’s die zich overal al in het oorlogsfront geschaard hebben, gelooft, dat de „dialectiek” die zo juist wist hoe het met de bewapening, met de ondragelijkc lasten en met de wil van de massa’s zou gaan, niettemin „unfehlbar” het militarisme zal doen kapot-springen. Op dat geloof in de waarde der dialectiek, berust de hele waarde der dialectiek. Wie dat geloof heeft, kan echter alles geloven.
En dus, nogmaals, niet nodig koopman.
Naschrift:
Dit artikel over de dialectiek was een antwoord op een artikel van ,.S. van de Garde” in ..De Nieuwe Kern ’. De Hollandse naam ,,S. van de Garde” gaven we in die dagen aan de schrijver ervan, om hem te behoeden voor onaangenaamheden van de kant der Hollandse machthebbers.
Want de werkelijke naam van die schrijver was: Soclan Sjahrir, in die dagen geïnterneerd op Banda Neira!
De ..vriendelijkheden" die in deze polemiek aan het adres van Sjahrir gericht worden, ,,verklaren” een aantal ..vriendelijkheden" die men in de ..Indonesische Overpeinzingen” aan mijn adres kan vinden.
Dat zulke ..vriendelijkheden”, vriendschap noch samenwerking behoeven te schaden is intussen duidelijk genoeg gebleken.
Wie zich in die dagen er over verwonderde dat we een artikel van een volkomen onbekende over de ,,dialectiek” opnamen en er zoveel aandacht aan besteedden, zal nu begrijpen dat we de man en z'n opvattingen werkelijk dc moeite waard vonden. Maar afgezien van deze, nu wel interessante, bijkomstigheid, de hoofdzaak was en is: het vaststellen van dc betekenis der ..dialectiek”.
175