Verdediging van het Westen

logica, gebreken die dan door de „dialectiek” verholpen zouden kunnen worden, volkomen ongegrond.

Er is namelijk niets van waar d^t de gewone logica niet voldoende is om de wereld en de werkelijkheid te begrijpen, zoals Hegel en Marx en Engels beweren, omdat die logica niet „beweeglijk” zou zijn. Wat zij op het oog hebben is, dat men met een beperkt aantal vaststaande begrippen niet de cjneindige verscheidenheid van een bewegende en veranderende wereld zou kunnen beschrijven en kunnen duidelijk maken. Om aan dat bezwaar tegemoet te komen, heeft de logica echter een nimmer falend middel, ze omschrijft de oude begrippen steeds nauwkeuriger, naar gelang de feitenkennis groter wordt, en ze vormt steeds weer de nieuwe begrippen, naarmate ze meer begrijpt, meer feiten, kent, meer samenhangen ontdekt. Onder het begrip „water” vallen zeewater en rivierwater en slootwater en regenwater en gefiltreerd water en synthetisch gefabriekt water en zwaar water en nog een hele massa meer. En de eerste grove begrippen kunnen nog oneindig verfijnd worden door b.v. aan te geven, hoe de scheikundige samenstelling van al die wateren is, en hoe de physische en andere eigenschappen van al die watertjes Zijn.

Aan al die begrippen kan de „dialectiek” niets toevoegen, zonder onzin te vertellen, of dat wat we met zoveel moeite onderscheiden hebben, weer te verwarren. De „zelfbeweging van het begrip water” leert ons niets, het is een holle klank, een aanmatigende „formaliteit”, die in de plaats wil treden van wat alleen door ervaring, onderzoek en onderscheiding, d.i. begripsvorming, te verkrijgen is.

De logica werkt met oneindig kleine en met oneindig grote waarden en ze omvat alles wat daar tussen ligt, d.w.z. „alles”. Ze kan het bestaan beredeneren van dingen die niet te zien zijn, zoals elec-tronen en aangeven hoe ze zich bewegen cn welke eigenschappen voortvloeien uit de plaats die een elcctron in een atoom inneemt. Ze kan de eigenschappen van stoffen die nog niet ontdekt zijn, afleiden uit hun plaats, een nog open gebleven plaats, In een bepaald systeem, zoals ze plaats van planeten kan bepalen, die nog niet waargenomen werden. Ze kan dus de wereld beschrijven, en de beweging beschrijven. Maar èèn ding kan ze niet, ze kan niet in de plaats van de beweging of van de wereld treden. Dat kan alleen de dialectiek, naar ze beweert tenminste: „het denken en de wereld worden één in Hegel’s Geisteswelt, met behulp der dialectiek”, zoals v. d. G. zegt. Voor ons gewone mensen worden denken en wereld nooit één, en dat is maar gelukkig ook, want anders zouden we noch over de wereld kunnen denken, noch een onderscheid

164