Verdediging van het Westen

aantal juiste beginselen, die bovendien nog „hoger” zijn dan de thans geldende, zou tot de verstijvingsdood voeren.

Het afwijzen van het Stalinisme, ofschoon het zich als vernieuwend aanmeldt, en het tot op zekere hoogte ook is, moet dus in onze periode als een even absolute voorwaardc voor het voortbestaan van het Westen worden beschouwd, als het afwijzen van het fascisme-nazisme dat in de periode was, die we zo juist afgesloten hebben, en waarin wc slechts op het nippertje de dans ontsprongen zijn.

Er is, als we die periode thans als geheel overzien, weinig dat ons reden tot fierheid of tot gerustheid kan geven omtrent de wijze waarop de wereld op het nazisme heeft gereageerd. Het laten ontstaan en het tot geweldige macht laten groeien van het nazisme getuigt niet slechts van een kortzichtigheid, die op zichzelf bewijst hoe weinig de maatschappelijke processen in het Westen nog bewust geregeld worden en hoe zeer wij allen, ondanks onze wetenschap en onze techniek, nog slaven van het toeval en van emotionele voorkeuren, angsten, traagheden en sleur zijn gebleven, en hoe weinig een politiek die op enige kennis en wil tot vormgeving berust, nog als maatschappelijke factor te betekenen heeft (nog altijd is het enige land waar bewust politiek wordt gemaakt: Rusland). Die groei van het nazisme getuigde ook dat de aanval op het Westen, die van het nazisme uitging, in hoge mate de sympathie had van grote groepen in het Westen.

Omdat het nazisme zich richtte tegen de critische krachten in de Westerse cultuur, omdat het de mythe en het bloed verheerlijkte en de rede hoonde, de intellectuelen wilde uitroeien of tot gehoorzame technische knechten maken, omdat het dat individualisme dat het hoogste, en voor het obscurantisme gevaarlijkste, resultaat van de Westerse wereld is, van de aardbodem wilde wegvagen, daarom had het de sympathie van alle duistcrlingen. Eerst toen het duidelijk werd dat het niet bereid was een cartel der duistcrlingen te vormen, doch dat het naar het monopolie der duisternis streefde, en toen dus de andere duistcrlingen het niet alleen als een gevaarlijke concurrent maar zelfs als een onbarmhartige vervolger van reactionnaire en conservatieve geestverwanten moesten zien, eerst toen begon ook de Westerse reactie, die aanvankelijk gehoopt had met behulp van het nazisme de Westerse vrijzinnigheid te kunnen onderwerpen, in het anti-Nazi-front plaats te nemen.

Maar dat wil dan ook zeggen dat het anti-nazi-front voor een

13