Verdediging van het Westen

niets met de ontwikkeling van hun wetenschap te maken en alles met de reactionnaire strekkingen, die in de maatschappij overheersen.

Overigens, als H.R.H. b.v. L. L. Whyte citeert, die m de To-day-and-To-morrow-series tot religieuze uitspraken komt, dan vinden we in die zelfde serie een Bertrand Russell, die in zijn „What I belicve” alle religie afwijst. De schrijver van de „Inleiding tot de mathematische philosophie”, van „De analyse van de geest” en van „De analyse van de stof” is èèn van de voorbeelden van mensen, die de moderne wetenschap beheersen en die (dus) nict-reli-gicus zijn. Wc zouden andere namen kunnen noemen b.v. Max Planck, een van de groten der moderne wetenschap, die de aanmatiging der religie beslist heeft afgewezen. En tenslotte heeft Einstein zelf, toen Bergson (de grote tovenaar, die alle wetenschap tot mystiek wil maken) de relativiteitstheorie in het Bcrg-sons wilde gaan Interpreteren, deze poging beleefd, doch beslist afgewezen.

We hebben dit alles zo uitvoerig besproken omdat ons hier en thans de ruimte ontbreekt, om aan te tonen dat de bewijsvoering van Roland-Holst op andere gebieden even onjuist is, als daar waar ze het over natuur- en wiskunde had.

We moeten ons beperken tot een enkele opmerking. De methode van H.R.H. is als volgt: Ze komt in de biologie aandragen met een aantal aanhangers van het Nco-Vitalisme, Driesch e.d. en ze suggereert dat deze mensen de wetenschap vertegenwoordigen en dat de biologie dus uitingen als die van prof. Burger zou onderschrijven: „Ieder organisme, evenals ieder orgaan, is op een doel gericht, en vervuld van een streven, waarvan het wezen voor ons onverklaarbaar blijft”,of „De drang naar bestendigheid, evenals het evolutieve streven naar verandering, zijn metaphysische krachten, die niet mechanisch verklaard kunnen worden”. Welnu, dit zijn de opvattingen van èèn enkele school in de biologie, een school die de verdienste heeft gehad te protesteren tegen allerlei goedkope mechanistische redeneringen, en die daardoor de werkelijke wetenschap bevorderde, die niet langer langs de wegen der mechanica doch langs die van de chemie b.v. ging zoeken. Het neo-vitalisme zélf loopt dood in nietszeggende frazen over „doel” en „streven” en laat dat wat verklaard moet worden, in het mystieke duister. De biologie zou inderdaad aan de religie ten onder gegaan zijn, indien niet al die jaren door was gepoogd, de grote tradities van Darwin en Elaeckel, van Weissman en Roux, van Locb en Pawlow voort te zetten. Zeker, men is er tot dusver niet in geslaagd het „leven”