Verdediging van het Westen

die der professoren, tot voor kort vrijwel voldaan geweest. Maar sedert enige jaren is in de kringen der deftigen een steeds sterker wordend gevoel van onbehagen en onrust. Mensen uit de eigen kring spreken een taal die tot dusver ontoelaatbaar werd geacht, omdat men doordrongen was van de waarde van het decorum. De nieuwlichters echter hebben andere ideeën over het decoratieve: zij beseffen dat de zwarte jas een anachronisme is en dat een zwart hemd het beter doet, men kan er zich gemakkelijkcr in bewegen. De nieuwlichters hebben ontdekt dat het grove en vulgaire eigenlijk veel directer op het doel afgaat dan de ingewikkelde deftigheid. De bedoeling is en blijft dat een bevoorrechte groep van het leven zal genieten en dat de massa onder de heerschappij dier bevoorrechten zal hebben te zwoegen, en de bedoeling is ook zoveel mogelijk leden van de thans bevoorrechte groepen op hun plaats te laten. Maar heerschappij uitoefenen dat is: de baas zijn, — en allen die zich verzetten buiten westen slaan. En van het leven genieten, dat is in auto’s rijden en brullen. Waarom dan dat ingewikkelde systeem van evenwichten en remmen, van verborgen beïnvloedingen en culturele democratie, dat zo langzaam en moeizaam werkt en zoveel ongemakkelijkc pose eist? Smak ze neer, de rooien, die de rede willen doen heersen inplaats van de macht, en trap ze weg, de intellectuelen, die menen dat ze een andere functie hebben dan vernuftige instrumenten en vermakelijkheden voor de machthebbers in elkaar te zetten. Ziehier, zoal niet het program, dan toch de kern van het fascisme.

Ja, en als men dat boort, als lid der machthebbende bezitters-groep, dan valt er wel wat voor te zeggen, want in wezen voel je het óók zo: de baas zijn in eigen huis en ieder die zich verzet onschadelijk maken, dat is toch het doel van al die ingewikkelde verbindingen — tussen de zakenwereld, het parlement en de regering — en wat het andere betreft, nou ja, die kletskoek van de Huizinga’s is wel eens aardig voor een middag (waar drommel haalt de vent de woorden toch vandaan), maar in je Rolls Roycc langs de weg razen, dat is andere koek. Je zou dus wel willen meedoen, maar er zijn bedenkelijke kanten: als je de macht neemt met de methoden van de onderwereld, dan heb je daarvoor ook de hulp van een aantal authentieke gangsters nodig, en je bent er lang niet zeker van dat die gangsters, aan het eind van de reis, ook jou niet uit de auto zullen gooien om geheel alleen en ongestoord in het genot er van te blijven. Zie naar Duitsland, waar de nieuwlichters hun zin hebben gekregen. Is daar het lot van Hugcnbcrg, van Krupp, van Sicmens-Bosch zo te benijden, en zien we daar niet hoe bijna alles wat vroeger deftig en machtig was, heel erg in het gedrang komt; dat out-