De koopbrief

HOOFDSTUK VI

Zó begon het.

Het zette zich voort in de weken, dat het gezin bij hen woonde: weken van groeiende vriendschap, die tamelijk plotseling werden afgebroken, toen Josephs brieven en zijn reis naar de stad hadden bereikt, dat daar een huis en een bestaan was gevonden. Het werd vreemd leeg in huis, toen ze weg waren: Michaël was opeens weer het enige kind en Dina de enige moeder. Ze ontdekten elkaar opnieuw, Dina en Joseph, en het werd een goede tijd.

Maar over dat, wat in hem geboren was in die nacht van geboorte, kon hij met Dina niet spreken. Het was te nieuw en hij wist nog te weinig, waar het hem heen zou voeren. Of het alleen zijn wezen in een ongedachtej richting zou leiden of ook hemzelf en zijn gezin, - hij kon het niet omlijnen. Zeker wist hij alleen, dat hij deel had aan het lot van de opgejaagde, vervolgde massa, waar de blinde één van was geweest; dat hij, de Jood, die nauwelijks geweten had Jood te zijn, geen recht had in vrede en welstand te leven zonder zijn hele kunnen in te zetten voor de oplossing, die vaag in hem daagde.

De blinde had hem, met sterke zekerheid, in de

77