Tijdloze ogenblikken - een biografie van Marianne Philips

toen de partij haar standpunt over ontwapening losliet. Zelf was ze geen zioniste, maar ze had sympatie voor de hachsjara, een voorbereiding op de immigratie naar Israël. In een werkdorp in de Wieringermeer werden zionistische jongeren en joodse vluchtelingen uit Duitsland daarvoor opgeleid. Op verzoek van het Vluchtelingencomité schreef ze er een brochure over, Nieuwe grond.

Tegelijkertijd verdiepte zich haar belangstelling voor de theosofie. De Bussumse logeleden zagen in haar een rastheosofe, die glasheldere betogen kon houden, al vonden ze haar soms 'lastig' en 'ingenomen met zichzelf'. Niet veel later werd ze voorzitter van de loge. Op een middag wachtte haar gehoor vergeefs op haar komst. Een cursist: 'Het plensde. Toen kwam ze binnen, net een kaboutertje in een cape, met een koud gezicht en levende ogen. Ze drééf. In de corridor gaf ze verantwoording. Er werd iemand begraven en ze kon die niet alleen laten gaan. Die middag heeft zij zichzelf getypeerd.'

Nog als gewoon lid had ze de opdracht gekregen om het chassidisme, een achttiende-eeuwse joodse mystieke beweging, te bestuderen en te vergelijken met de beginselen van de theosofie.

De Chassidische vertellingen van Buber lagen haar na aan het hart. Haar dochter Carla had ze een exemplaar gegeven - 'zonder commentaar'. Maar de nadere kennismaking met deze beweging ervaarde Marianne als een openbaring. In het blad Theosofie schreef ze: 'Opgegroeid in de officiële rabbinistische leer van het jodendom was het mij ontgaan, dat ook het denken en voelen van mijn voorvaderen zich had gewend tot die diep-menselijke gebieden, waar de ziel zich mag voeden met mystieke inspiraties. Voor mij was het jodendom een verstarde en verstrakte leerconstructie geworden.' Nu had zij tot haar vreugde 'een bloeiend en vruchtbaar land' gevonden. Die vondst inspireerde haar tot twee mooie, poëtische verhalen, Nieuwe legende van Elija en Het schreiende kind.

67