Tijdloze ogenblikken - een biografie van Marianne Philips

in een lezing, 'ik zou het alleen willen laten lezen door mensen met inzicht - en met barmhartigheid'.

Ze trof een paar barmhartige critici. Annie Romein-Verschoor vond de figuur van Heleen overtuigend, prees de schrijfster als 'geboren mensen-proever en mensen-begrijper'. 'Het ziekteproces is even scherp en duidelijk, ja, nog veel duidelijker voor onze geest gesteld dan in Marcellus Emants' "Liefdeleven",' schreef P.H. Ritter in het Utrechts Dagblad. Maar A.M. de Jong van Het volk werd 'licht onpasselijk' van het boek. Hij viel vooral over een scène waarin Heleen, vóór haar huwelijk met Gould, een sprookjesachtige liefdesnacht doorbrengt met een Deense prins, 'een aantrekkelijke, stille blonde man'. Dat bezwaar hoorde Marianne vaker, ze heeft die passage, inclusief Heleens verlangen naar 'een koningskind' van de prins, in een latere druk geschrapt. Maar de teneur van A.M. de Jongs oordeel was een uitzondering. Vooral de lof van de schrijvende psychiater J.W. Schotman moet Marianne op prijs hebben gesteld. 'Als zielsarts heb ik dit proces bij werkelijke zielszieken zo goed leren kennen, deze angst die tot waan uitwoekert, dat ik getroffen ben door de sublieme en zuivere uitbeelding van deze foltering der ziel.'

Het schrijven van De biecht en het begin van haar analyse bij dr. Van der Hoop vielen samen. Er was een wisselwerking tussen die twee activiteiten. Veel verdriet van het kind Heleen is terug te voeren op de jeugd van Marianne zelf. Volgens dochter Carla - 'Hester en ik mochten het boek niet lezen toen het uitkwam' - werd het personage Heleen haar leven lang achtervolgd door het feit dat haar vader haar had vervloekt. Marianne had oorspronkelijk zijn dreigende woorden: de weg der goddelozen zal vergaan - het slot van de eerste psalm -als titel voor het boek gekozen. Ze heeft ook Doodwonde overwogen. Hoe cruciaal de vaderfiguur ook voor Marianne persoonlijk was blijkt uit een detail dat Carla vertelt: 'Mijn moeder is tijdens het schrijven

50