92 NAPOLEONS LAATSTE LEVENSJAREN pandre contre moi.” Om alle vermoedens zooveel mogelijk te niet te doen, — het moest namelijk het voorkomen hebben, dat ook Napoleon de ware reden van diens vertrek niet mocht weten — had Gourgaud hem den afscheidsbrief geschreven, dien hij natuurlijk wist, dat door Hudson Lowe zou worden gelezen en waarin hij slechts in vage termen de redenen voor zijn weggaan uit ’sKeizers omgeving aangeeft.'
De Keizer had hem daarop met zijn korte briefje geantwoord, dat eveneens door Hudson Lowe gelezen werd, en waarin hij het — door te spreken van de leveraandoening, waardoor Gourgaud gedwongen zou zijn St.-Helena te verlaten — laat voorkomen, of hij daaraan, als de ware en eenige reden van Gourgaud’s vertrek gelooft.
Intusschen liet Gourgaud niets onbeproefd om zijn vroegere lotgenooten, en vooral de Montholon, terug te zien. En de Montholon schreef hem niet alleen, maar speelde hem den volgenden brief in handen, die in de familiepapieren van Gourgaud bewaard is: „L’Empereur trouve, mon cher Gourgaud, que vous chargez trop votre röle. II craint que sir H. Lowe n’ouvre les yeux. Vous savez combien il a d’astuce. Soyez donc constam-ment sur vos gardes et hatez votre départ sans, cependant, paraïtre le désirer. Votre position est trés difficile. N’oubliez pas que Stürmer est tout dévoué a Metternich; évitez de parler du roi de Rome, mais mettez en toute occasion la conversation sur la tendresse de 1’Empereur pour 1’Impératrice. Méfiez-vous d’O’ Meara. Sa Majesté a lieu de craindre qu’il n’ait conservé quelque rapport avec sir H. Lowe. Tachez de savoir si Cipriani (de maïtre d’hötel, die spoedig daarna is gestorven) n’est pas doublé. Sondez M'uc Stürmer puisque vous croyez être en mesure. Quant a Balmain, il est a nous autant qu’il le faut. Plaignez-vous hautement de 1’affaire des 500 £ et écrivez dans ce sens a Ber-trand. Ne craignez rien de ce cöté-la; il ne se doute pas de votre mission. Votre rapport d’hier m’est bien parvenu. II a fort intéressé Sa Majesté. Montchenu est un vieil émigré, homme d’honneur, qu’il faut faire bavarder; mais voila tout. Toutes les fois que vous allez en ville, remettez un rapport a 53: c’est, au définitif, la voie la plus süre. Longwood, 15, 16, 18, Montholon.
De geheimzinnige cijfers bij de onderteekening, zouden een bewijs zijn en een bedoeling van vriendschappelijke gevoelens moeten uitdrukken. Waarop zij slaan en welke beteekenis precies zij hebben, is niet uitgemaakt.