Napoleons laatste levensjaren

NAPOLEONS LAATSTE LEVENSJAREN

dat geschikter was om de plannen, die hij koesterde, beter uit te voeren; hij stond met de bewoners van St. Helena in verbinding, die hem — terwijl zijn geneesheer hem daarin bijstond, hielpen om allerlei brieven en stukken naar Europa over te brengen; geld had hij op Longwood in overvloed, zoodat hij alles kon gedaan krijgen wat hij wilde; ontsnappen kon hij, zoodra hij het maar verlangde; hij verhaalde zijn wijze van leven, zijn gesprekken, mengde waarheid en onwaarheid dooreen; het bestaan op Longwood was onhoudbaar door de voortdurende ruzies en intrigues, waarvan vooral de Montholons de aanstokers waren; alles waarover Napoleon zich beklaagde: het slechte eten, het ongezonde van Longwood, de behandeling van den gouverneur, het was alles politiek, alles er op gericht om het medelijden op te wekken en te trachten om in Europa een beweging ten zijnen gunste tot stand te brengen, alles om gedaan te krijgen, dat men hem een andere verblijfplaats zou aanwijzen, waar vandaan hij gemakkelijker Europa zou kunnen bereiken. Zijn gedrag en zijn uitlatingen waren van dien aard, en dermate onverklaarbaar, dat men een korten tijd op St. Helena het vermoeden had, dat er iets achter moest zitten en wel, dat het geheele doen en laten van Gourgaud een comedie was, om naar Europa te kunnen weg-komen en dan daar zijn best te doen een beweging ten gunste van Napoleon op touw te zetten. Deze argwaan wordt bewezen door wat de Oostenrijksche commissaris over Gourgaud’s weggaan aan zijn regeering schreef: „Le gouverneur me pressa avec instance, il y a quelques jours, de lui dire ma fa9on de penser sur eet esclandre.” Croyez-vous, me demanda-t-il, que Gourgaud soit de bonne foi, et que sa brouille avec Napoléon soit réelle?” Je lui répondis que person-ne ne pouvait en juger mieux que lui, mais que d’aprcs mes propres observations, le général Gourgaud gardait trop peu de mesures pour le supposer chargé d’une mission secrète. Je suis du même avis, me répliqua-t-il, d’ailleurs, je 1’ai toujours vu le même. Je le crois homme d’ honneur,” en door wat de russische aan de zijne meldde: „Le général Gourgaud est parti, ce matin, pour 1’ Angleterre a bord d’un vaisseau de la Compagnie des Indes. On ne 1’a pas envoyé préalablement au cap de Bonne-Espérance. On croit a Sainte- Hélène qu’ il a une mission secrète de Bonaparte, que sa brouille a Longwood n’est qu’une pure comédie, un moyen adroit de tromper les Anglais .... Je ne suis pas de eet avis-la”.