Napoleons laatste levensjaren

NAPOLEONS LAATSTE LEVENSJAREN

raadden gastvrijheid aan Engeland te vragen en ging als een waanzinnige te keer, toen zij vernam, dat Napoleon naar St. Helena zou verbannen worden — dat al aan boord van de Bellerophon was begonnen, om naar Frankrijk terug te keeren en den Keizer alleen te laten, tot het einde bleef. Trouw en eerlijk, een toonbeeld van rechtschapenheid en moraliteit, had hij geen oogenblik te worstelen met eenige weifeling omtrent de gedrags-lijn, die hij in dit geval had te volgen. Zelfs toen Napoleon hem voorstelde, niet met hem mee te gaan, maar in Frankrijk te blijven, volhardde hij onwrikbaar bij zijn eenmaal genomen besluit en zou daarover — ook in zich zelf — nooit meer hebben na-gepeinsd of getwijfeld, ware het niet, dat zijn vrouw hem het leven op St. Helena letterlijk verbitterde met haar klagen en verwijten, met haar mokken er over, dat zij daar geen voor haar passende omgeving vond om mee om te gaan, met haar voortdurend trachten hem in wat hij zijn plicht voelde — te doen wankelen.

Zij, Fanny Dillon, een dochter van Arthur Dillon, die in 1794 als generaal in Franschen dienst geguillotineerd werd, was verwant niet alleen met de hoogstgeplaatste royalistische Engelsche families, maar had ook relaties onder de hoogere, royalistische kringen in Frankrijk. Evenwel had zij geen bezwaar om zich onder het „nouveau régime” te voegen, maar slechts op voorwaarde, dat een schitterend huwelijk haar dien overgang gemakkelijk zou maken. Het was dan ook niet dan na veel tegenstribbelen van haar kant, en op dringend verlangen van den Keizer, dat zij er eindelijk in 1808 toe overging — zij had reeds twee maal zijn huwelijksaanzoek afgeslagen, omdat zij, volgens haar meening, betere „partijen” op het oog had — om met Bertrand, die dol verliefd op haar was en dien zij daardoor al heel spoedig onder haar wil kreeg, te trouwen. Zij was toen 22 jaar; de schitterende partijen lieten op zich wachten; Josephine — tot wier familie zij nog behoorde — had beloofd haar te zullen voorthelpen. Zij koos dus het zekere voor het onzekere en huwde Bertrand, niettegenstaande zijn onaanzienlijk, vroeg oudachtig voorkomen, heelemaal niet de „figure a belle prestance”, die zij zich van haar man had voorgesteld, te meer, wijl Napoleon, op aandringen van Josephine en ook, omdat hij Bertrand hoog achtte en een groote vriendschap voor hem voelde, liet dóórschemeren, dat hij geneigd was hem in de hoogste posten te plaatsen. Inderdaad vond zij dan ook een groote troost in zijn