Napoleons laatste levensjaren

NAPOLEONS LAATSTE LEVENSJAREN    61

son Lowe zijn gegaan en hem alles hebben meegedeeld. Sturmer echter zegt er niet bij, uit welke bron hij die mededeeling heeft, maar laat wel doorschemeren, dat hij de zaak — van den kant van Hudson Lowe — niet al te zeer vertrouwt.

Zoodra hij echter Las Cases had gevangen genomen en diens papieren — en voornamelijk het mémorial — had gelezen, begon Hudson Lowe berouw over zijn daad te voelen, omdat hij begreep een domheid te hebben begaan. Immers, door Las Cases naar Europa te laten terugkeeren, gaf hij hem de gelegenheid om mondeling en aan ieder, dien hij het maar wenschte, mede-deelingen over het leven op St. Helena te doen. Misschien ook voelde hij langzamerhand zijn eerbied en zijn sympathie te groot voor den eenige, die hem — wat veelheid en breedte van schrijven betreft — evenaardde en zich met hem kon meten. Immers, den dag, volgend op dien, waarop hij werd gevangen genomen, schreef Las Cases hem een brief van plus minus tien zijden lang; den 27sten schreef hij een tweeden, den 28sten ontving rtudson Lowe een derden, den 29sten een vierden en zoo ging het voort, een maand lang, zonder ophouden, een voortdurend en herhaald protest tegen zijn gevangenschap! Te vergeefs trachtte Hudson Lowe deze beweringen in even lange en breedsprakige schrifturen te weerleggen. Het mocht hem niet gelukken, Las Cases tot zwijgen te brengen! Hij stelde hem echter voor, alles ongedaan te maken en hem weer naar Long-wood te laten terugkeeren. Maar nu weigerde Las Cases!

Las Cases werd tot den 31sten December op St. Helena gehouden en op dien datum naar den Kaap de Goede Hoop ingescheept. Daar hield men hem tot den 20sten Augustus 1817, waarna men hem, met den traagsten zeiler van de Engelsche vloot naar Engeland zond, waar hij den 15den November 1817 aankwam.

Door zijn papieren en de gesprekken, die hij hield, op de hoogte van zijn meeningen gebracht, haastte de Engelsche regee-ring zich hem het verblijf in Engeland te ontzeggen en hem naar het vasteland te doen overbrengen. Eerst ging Las Cases naar België, maar daar en overal, waar hij kwam, werd hij als een wild dier door de handlangers der verschillende regeeringen vervolgd, die hem wilden beletten zijn mededeelingen aan de regeerende vorsten en aan de familie van Napoleon te doen en verhinderen, dat hij zijn ondervindingen publiek zou maken. Eindelijk, na een langen tijd zwerven, vond hij een onderkomen