Napoleons laatste levensjaren

32 NAPOLEONS LAATSTE LEVENSJAREN

sche kruisers, maar zegt niets van wat er in zijn gedachten omgaat.

Gegeven nu aan een kant de onmogelijkheid om over land te ontsnappen, aan den anderen kant om over zee te ontkomen, hoe en met welke schepen dan ook, gegeven het gevaar om door de handlangers van de Bourbons te worden gevangen genomen, rest Napoleon slechts een stap te doen: zijn lot in handen van de Engelsche regeering te leggen, zich uit eigen beweging aan Engeland over te geven en een vrijgeleide te vragen om zich öf naar Amerika te begeven óf om zich ergens in Engeland te mogen vestigen.

De mogelijkheid, dat twee invloeden op het nemen van dit besluit hebben meegewerkt, is niet uitgesloten. Ten eerste Napoleons bijgeloof ') en vervolgens de hooge opvatting, die hij bijna zijn geheele leven — voordat hij op St. Helena de overtuiging van het tegendeel kreeg — omtrent de chevalereskheid der Engelsche natie en die van het Engelsche leger heeft gekoesterd.

Wat de invloed van zijn bijgeloof in deze kwestie betreft, verhaald Gourgaud in zijn Journal, dat — terwijl hij met Napoleon zat te praten en te bespreken wat hem het beste onder de gegeven omstandigheden te doen stond — een vogeltje door het venster naar binnen kwam vliegen. Gourgaud riep uit, dat dit een gelukkig voorteeken was en ving het diertje in zijn handen. Maar Napoleon zei hem het zijn vrijheid te hergeven, er bij voegend: „il y a assez de malheureux” en vervolgde, toen Gourgaud het had los gelaten: „laat ons zien wat de voor-teekenen uitwijzen.” Het vogeltje nu vloog naar rechts en Gourgoud riep uit: „Sire, het beestje wijst den weg naar den Engelschen kruiser!” En wat zijn hooge opvatting omtrent de chevalereskheid van het Engelsche leger en van de Engelsche natie aangaat blijkt deze — tenminste, wanneer men op dit punt de aanteekeningen van Montholon mag vertrouwen —

') Dat Napoleon bijgeloovig was en aan de meest verschillende voorteekens een tamelijk groot gewicht hechtte, is bekend. Er waren bijvoorbeeld letters, zooals de M. waaraan hij een bepaalden invloed op zijn leven toeschreef. Het kan niet worden ontkend, dat vele namen van plaatsen, waar groote gebeurtenissen, zoowel van gunstige als van ongunstige beteekenis voor zijn bestaan, zijn geschied evenals vele namen van menschen, die van een gunstigen of van een ongunstigen invloed in zijn leven zijn geweest, met die letter begonnen. Ook is het een bekend feit, dat hij meestal, om zoo te zeggen, onbewust — een kruis sloeg bij het vernemen van een slechte tijding, bij het hooren van een gods-lasterlijk woord en dergelijk meer. Men leze wat over dat bijgeloof door Cabanès in zijn „cabinet secret de 1’histoire.” Vol. 2 in een opstel, getiteld „Les superstitions de Napoléon wordt meegedeeld.