Napoleons laatste levensjaren

XX VOORREDE

velen geloofd, dat hij nog niet was gestorven. Het verhaal ging, dat niet hij, maar dat een dubbelganger van hem — indertijd, met zijn toestemming, door Fouché opgespoord, om dien wanneer het noodig mocht zijn en de omstandigheden het mochten eischen, in plaats van hem te gebruiken, naar St. Helena was overgebracht. Napoleon zelf zou zich in Verona als brillenslijper hebben gevestigd. Na een paar jaar daar te zijn gebleven, zou hij zijn vertrokken, nadat hij aan zijn buurman, met wien hij op een goeden voet leefde, een brief had gegeven, om dien — wanneer hij niet binnen een zekeren tijd terug zou zijn gekomen — aan den koning van Frankrijk te doen toekomen. Napoleon was niet terug gekomen en zijn buurman had aan de opdracht voldaan. Later zou gebleken zijn, dat Napoleon niet langer aan zijn vaderlijk gevoel had kunnen weerstand bieden en aan het verlangen om zijn zoon te zien had toegegeven en dat hij naar Schoenbrunn was vertrokken, waar hij, juist op het oogenblik, dat hij het park was binnen gedrongen, door den schildwacht was dood geschoten.

Maar onder zijn vroegere getrouwen, onder zijn soldaten van eertijds, onder de oude soldaten op demi-solde, onder hen, die hem hadden liefgehad en die hem hadden bewonderd, bleef nog lang de naieve legende voortleven over Waterloo: „Alors 1’Em-pereur fit venir le Maréchal Ney, celui que Louis XVIII, a fait assassiner; il lui dit: „Prince, tu vas prendre ma vieille garde et tu vas enfoncer les Anglais.” Le maréchal répondit: „Oui, Sire.” II galoppa et dit a la garde: „En avant, et vive 1’Empe-reur!” Alors la garde partit 1’arme au bras, en riant, pour prou-ver aux Anglais qu’elle n’avait pas peur. Les deux armées cessèrent de combattre et applaudirent, c’était superbe! Quand la garde fut a portée de 1’ennemi, elle 's’arrêta et mordit ses cartouches pour charger ses fusils. Dans les cartouches, il n’y avait pas de poudre, il n’y avait que du son. C’était Bourmont, le traitre Bourmont, qui, avant de livrer le plan de campagne au roi d’Angletere, caché dans une ferme voisine, avait enlevé la poudre des cartouches et 1’avait remplacée par du son ou par de la cendre. C’est pour cela que nous avons été vaincus, c’est paree que nous avons été trahis; sans cela nous serions vainqueurs.

La garde cria: „Trahison, Trahison!” et continua d’avancer, parcequ’elle n’aurait pas pu reculer quand même elle 1’aurait voulu. Les anglais amenèrent leur artillerie de siège; la garde, toujours 1’arme au bras, disait: „la garde meurt, elle ne se rend