Napoleons laatste levensjaren

NAPOLEONS LAATSTE LEVENSJAREN 201

weest. Vóór de Revolutie in het leger gekomen, had hij de prinsen in hun verbanning gevolgd en was tijdens 'de Restauratie teruggekomen, waardoor en waarin hij eenige geweldige sprongen had gemaakt, wat zijn promotie betreft. Zijn benoeming tot commissaris op St.-Helena had ten minste, zij het dan ook een negatief, voordeel voor hem, namelijk, dat hij daardoor voor zijn schuldeischers in veiligheid was.

Montchenu onderscheidde zich van de anderen commissarissen, doordat hij er een secretaris op nahield, wat echter niet steeds een genoegen voor hem is geweest. Deze satelliet, wiens naam „de Gors” was, had waarschijnlijk de opdracht meegekregen om een waakzaam oog op zijn chef te houden en bracht met een bewonderingswaardige vrijmoedigheid verslag, achter diens rug, over de gedragingen van zijn chef uit. Wanneer hij diens depêches had overgeschreven, voegde hij er zijn opmerkingen aan toe, de Montchenu — die vriendschappelijk met zijn beide collega’s omging, maar met een zoetsappige valscheid hen achter hun rug trachtte te verraden en te bekladden, had na het vertrek van baron Stürmer, toen de Oostenrijksche regeering hem ook diens functies had opgedragen, waaruit hij hoopte nog meer verhooging van honorarium te trekken en na het vertrek van comte Balmain, allerlei bedekte insinuaties omtrent Oostenrijk en Stürmer aan zijn regeering geschreven en had ook Balmain’s goeden naam niet ongemoeid gelaten, dien hij echter wèl voortdurend en telkens had gebruikt om een diner los te krijgen of nieuws van Longwood te vernemen. Bij dit schrijven voegde de Gors: „Je suis faché de le dire, pour M. de Montchenu, mais il est de mon devoir de déclarer que toutes les réflections qu’il a faites sur ses deux collègues sont peu fldèles et sentent trop la personnalité. II eüt du se montrer plus juste et plus impartial envers M. le comte de Balmain, le seul qui ait vraiment pris a coeur les intéréts communs du service et qui lui ait sacrifié son repos et sa santé par excès de zèle. M. de Montchenu n’aurait pas dü oublier que c’est au comte que la mission est redevable de tout ce qu’elle a fourni d’intéressant, et il n’a jamais pu se décider a faire, de concert avec lui, une simple visite aux habitants de Longwood. II a beaucoup jasé, toujours blamé ce qu’il ne faisait pas, et jamais agi quand il était temps. II s’est amusé a des disputes de préséance et le pli est donné maintenant, de sorte que Longwood est un poste qu’on ne reprendra qu’avec mille difficultés.”