Napoleons laatste levensjaren

170    NAPOLEONS LAATSTE LEVENSJAREN and sir Hudson Lowe,” dat in 1853 is verschenen en dat uit de papieren, stukken en bescheiden is saamgesteld, die Hudson Lowe in plus minus drie en twintig kisten verpakt, mee van St. Helena heeft gebracht — getracht zijn nagedachtenis in eere te herstellen en te weerleggen wat er kwaads van zijn gouverneurschap en zijn handelingen tegenover Napoleon is gezegd. Zoowel de documenten van Lowe zelf, als de andere waaruit Forsyth zijn gegevens heeft geput, zijn te eenzijdig dan dat men daarop, als zouden zij d e waarheid bevatten, kan vertrouwen.

Er zijn maar twee Engelschen, die een gunstig oordeel over hem geven. Henry, die als officier van gezondheid op St. Helena was gedetacheerd en een anoniem schrijver van een roman. Beider opvattingen echter zijn waarschijnlijk ingegeven onder den invloed der charmes van Lady Lowe, en van de vriendelijke ontvangst, die zij op Plantation House genoten. Die van Henry zeker, wiens oordeel in den beginne volstrekt niet zoo welwillend was als later, toen hij een welkome gast op Plantation House was geworden en het gezelschap van Lady Lowe en van haar dochters een groote vergoeding voor hem was voor het vervelende van het leven op St. Helena en voor den omgang met den gouverneur.

„De bewaking van Napoleon, zegt Walter Scott, eischte iemand van een buitengewone geestkracht, niet in staat, zelfs niet voor een kort oogenblik, zijn oordeel voor zijn gevoelens te doen wijken, bekwaam om onmiddellijk de drogredenen te begrijpen en te weerleggen, die men zou aanvoeren om hem van het eerlijke en moedige vervullen van zijn plichten af te brengen. Doch naast deze zeldzame eigenschappen, had hij de bijna even zeldzame eigenschappen moeten bezitten van een onbepaalde koelbloedigheid en een edelmoedigheid die, krachtig door zijn eergevoel en zijn eerlijkheid, hem met kalmte, medelijden, dag in dag uit, uur na uur, de uitwerking konden doen beschouwen, welke zóó verschillende oorzaken op een zóó buitengewone persoonlijkheid hadden en die deze martelden, hinderden en in een toestand van voortdurende geprikkeldheid hielden.”

Indien Hudson Lowe niet zulk een benepen en kleine ziel zou hebben gehad, wanneer zijn karakter nobeler en beter zou zijn geweest, zijn inzicht en zijn verstand groot genoeg om te begrijpen, dat hij door zijn functie tegenover een groot man kwam