156 NAPOLEONS LAATSTE LEVENSJAREN et tous se réunirent pour prêcher Santini; maïs leur éloquence, loin de 1’adoucir, ne semblait que 1’irriter. Ils prirent alors le parti de tout découvrir a 1’Empereur, qui le manda sür-le-champ en sa présence: „Et ce nest, me disait-il plus tard, que par autorité impériale, pontificale, que j’ai pu venir a bout de terrasser la résolution de ce gaillard-la. Voyez un peu 1’esclandre qu’il allait causer! J’ aurais donc encore passé pour le meurtrier, 1’assassin du gouverneur! Et, au fait, il eüt été bien difficile d’öter une telle pensée de la tête de bien des gens” .. . Pendant le diner, 1’Empereur fixant Santini d’un oeil sévère, a dit: „Com-ment, brigand! tu voulais tuer le gouverneur! . .. Misérable! . . . qu’il te revienne de pareilles idéés, et tu auras affaire a moi! tu verras comme je te traiterai.” Et, s’adressant a nous, il a dit: „Messieurs, voila Santini qui voulait tuer le gouverneur. Ce dröle allait nous faire une belle affaire! il m’a fallu toute mon autorité, toute ma colère pour le retenir ..
Toen een paar maanden later het personeel moest verminderd worden, besloot Napoleon dan ook om Santini weg te zenden, maar tevens daarbij gebruik te maken van zijn groote toewijding. Men liet hem het protest uit het hoofd leeren, dat Napoleon tot de vorsten van de Sainte-illiance had gericht, doch van welks uitwerking hij weinig verwachting had, wanneer het niet tevens aan het publiek bekend werd. Santini zou, in Europa teruggekomen, handelen zooals hij ’t meest geschikt vond, al naar gelang van de omstandigheden. Voor het geval, dat zijn herinnering hem in de steek mocht laten, gaf men hem het protest — door de jonge Las Cases op satijn geschreven en verborgen in de opnaaisels van Santini’s gala-rok — mede.
Na de gewone quarantaine aan de Kaap, kwam Santini eindelijk te Londen, waar hij iemand kende. Een toeval bracht hem met een Italiaan in aanraking, die hem het adres gaf van Sir Robert Wilson, welke zich zooveel moeite had gegeven om Lavalette te helpen ontvluchten en van den dood te redden. Deze bracht hem met lord Holland in aanraking, die zóó verontwaardigd was over de behandeling, die men Napoleon aandeed, dat hij niet alleen beloofde Santini in alles te zullen helpen en hem tegen de politie te beschermen, maar ook — naar aanleiding van dit protest — een interpellatie tot de regeering richtte, die een enorme weerklank, zoowel in Engeland als op het vasteland vond. Nog grooter echter was het gevolg van de brochure, die Santini — door lord Holland met een uitgever in aanraking