Napoleons laatste levensjaren

NAPOLEONS LAATSTE LEVENSJAREN

in zijn oogen één voortdurende majesteitsschennis! En niet alleen dit was de reden, waarom hij het land aan haar had. Dat zij hèm, die door Napoleon, om zoo te zeggen, tot zijn vriend was uitgekozen, voor mal hield en geen eerbied voor hem had als oudere en als man van rang en stand, ging hem niet zoozeer ter harte als het feit, dat zij hem — door haar steeds en telkens verstoren van zijn ernstige en zwaarwichtige gesprekken met den Keizer — van de meest kostbare oogen-blikken in zijn bestaan beroofde. Maar vooral de majesteitsschennis was in zijn oogen van gewicht! Wat Gourgaud betreft, bij dien zat er iets anders achter, waarom hij over haar schrijft als over een quantité négligeable. Gourgaud namelijk was nog al amoureus van complexie en Betsy had hem te kennen gegeven en royaal gezegd, dat zij hem te oud en te leelijk vond, zoodat zijn verliefde uitingen geen invloed op haar hadden. En dat kon hij niet goed verkroppen.

Maar voor beiden — en dit geldt ook tot zekere hoogte voor de overige omgeving van Napoleon, al behandelde die haar niet met zulk een onverschilligheid — bestaat er nog een andere reden, waarom zij zich zóó tegenover haar gedroegen. Zij zagen namelijk niet in, van welk groot belang haar omgang, zoowel als die met het geheele huisgezin Balcombe, voor Napoleon was. In plaats, dat zij alles wat hem maar eenige afleiding kon bezorgen, met graagte aangrepen en daarin behulpzaam waren; in plaats van te begrijpen en er in door te dringen, dat Napoleon door zijn verkeer met Betsy en met de Balcombes eenige voldoening kreeg voor zijn behoefte naar huiselijkheid en familieleven, die — zooals bij iederen Corsikaan en zeker bij hem, die daarbij diep in zijn ziel een „bon bourgeois” en „bon garpon” was — in hem sluimerde, hield ieder alléén rekening met wat hèm persoonlijk het aangenaamst was of met wat hèm persoonlijk kwetste: Las Cases — die niet inzag en er niet in kon komen, dat Napoleon het wel eens aangenaam kon vinden een tijdje verlost te zijn van ernstige en gewichtige gesprekken; dat hij er behoefte aan had nu en dan geen keizer te zijn, maar te doen en te spreken zooals het in hem opkwam — met het inkorten van iets, waarop hij meende recht te hebben, de woorden namelijk door den Keizer gesproken, die hij wel niet alleen voor zich en uitsluitend voor zich alleen wilde houden (een ander mocht er, wat hem betrof, gerust van mee genieten), maar die dan toch hèm in de eerste plaats toekwamen; Gourgaud met