Een ver-Urkte Israëliet

terkant van de Menora, en vervolgens elke dag één meer. Men steekt ze aan van links naar rechts en zegt daarbij een zegenspreuk. Vanwege deze acht dagen heeft de Menora acht lichten. De kaarsen mogen niet als lichtbron dienen, louter als herinnering.

Choeppa baldakijn, opgesteld in de synagoge of elders tijdens een huwelijksvoltrekking.

Ge־bensjt van 'Bensjen': 'zegenen', gezamenlijk dankgebed, in het bijzonder na de maaltijd.

Huwelijksplechtigheid het bruidspaar staat meestal onder een baldakijn, de 'choeppa', symbool van het huis dat zij nu samen gaan bewonen. Degene die de plechtigheid leidt, zegt zegenspreuken, waarbij hij een beker wijn in de hand houdt. Hij leest de eeuwenoude formuleringen van de trouwakte, de 'ketoeba', die reeds is getekend voordat de plechtigheid begon. Daarvan bestaan tegenwoordig moderne versies. Ten teken van hun verbondenheid drinken bruid en bruidegom uit de ene beker. Wanneer de bruidegom de ring aan de vinger van de bruid schuift, zegt hij: "Ziet, gij zijt aan mij gewijd door deze ring, naar de wet van Mozes en Israël". Oud gebruik is dat de bruidegom even de sluier van de bruid oplicht, want aarstvader Jakob werd bedrogen en nam onwetend een andere vrouw dan de bedoeling was (Genesis 29). De bruidegom trapt het glas stuk, een gebruik dat verschillend wordt uitgelegd maar meestal wordt geduid als een herinnering aan de verwoeste tempel.

Kasjroet alles wat de spijswetten betreft.

Keppeltje kalotje gedragen door joodse mannen waarvan de oorsprong niet geheel duidelijk is. Eén verklaring - uit meerdere - luidt: Het kalotje fungeert als symbool van eerbied; er moet een scheiding zijn tussen de hemelwoonplaats van G'd en mijn hoofd. Bovendien gold in de oudheid het blootshoofds zijn als teken van vrijheid terwijl de slaven een soort muts moesten dragen. Met zijn hoofddeksel wil de jood zeggen dat hij een knecht van G'd is, een knecht die vrijwillig het juk van het hemelrijk op zich heeft genomen.

Matsa of Matse: ongezuurd brood, d.i. brood zonder zuurdeeg of gist, dat met Pesach wordt gegeten.

Pesach 'Paasfeest': het feest ter herinnering aan de Uittocht. Pesach betekent 'voorbijgaan'.De engel des doods ging de huizen van de joden voorbij, in tegenstelling tot die van de Egyptenaren. Elke eerstgeboren zoon en elke mannelijke eerstgeboorte onder het vee stierf in deze laatste van de 'tien plagen'. Op de acht dagen dat het feest duurt, beginnend en eindigend als een volle sjab-bat, wordt vol vreugde de bevrijding gevierd. De jood behoort het verhaal te beleven alsof hijzelf in Egypte heeft gewoond en weet wat slavernij is. Pesach

11