Deze vijandige wereld

man was, kon hij niet in de pigol komen, daar waren toch steeds schoenmakers nodig omdat er zoveel schoenen moesten worden gemaakt voor Westerhork, ze zouden er geen spijt van hebben, hij had nog geleerd hoe je schoenen met de hand moest maken, helemaal, vanaf het allereerste stukje leer, maar hij kon ook aan de machines werken als dat moest.

De advocaat deed alsof hij op wilde staan, mij uitnodigend te vertrekken, nog vóór hij antwoordde: 'Het spijt me echt voor u. Er zijn vandaag geloof ik al vijfentwintig schoenmakers bij me geweest die ook bij de pigol wilden komen. Eerst wou niemand er werken. Maar nu er een stempel voor wordt gegeven lopen ze de deur plat.' Hij wou me zelfs een hand geven.

Zitten blijven, dacht ik, dat had ik me al voorgenomen bij het urenlange wachten in de rij. Laat je niet wegsturen. Een politieagent roepen ze er niet bij. En als je niet goed meer durft, knijp je je in je dijbeen, zo gemeen mogelijk totdat je denkt: Ik blijf hier toch.

'Ik kan u echt niet helpen,' herhaalde de advocaat. 'Het heeft geen zin om er nog langer over te praten.'

'Mijn vader kan aan alle machines werken,' drong ik aan.

'Dat geloof ik best. Maar we kunnen niet aan elke machine vijf schoenmakers plaatsen.'

'Beslist u daar zelf over?' vroeg ik, verbaasd over mijn eigen woorden.

'Nee,' antwoordde hij. 'Ik heb geleerd dat je niet moet rechten om een koe. Dat er ook zo om haar huid zou worden gevochten, lag buiten mijn competentie.'

Hij heeft me dus toch herkend, dacht ik met een gevoel van blijdschap, anders maakte hij zo'n opmerking niet. De spreuk van die koe hing in zijn wachtkamer.

'Dan kunt u toch voor mijn vader vragen?' smeekte ik bijna.

'Je weet niet hoeveel keer ik al ben wezen vragen vandaag.'

54