Deze vijandige wereld

vraagd: 'Wat is een bakkes, Salomon?' en ik moest er 'gezicht' van maken. Nee, een schrijver moest deftige woorden gebruiken, en die had ik niet geleerd. Trouwens, je moest heel ingewikkelde dingen bedenken zoals die in het écht niet gebeurden, en dat kón ik niet. Dat had ik op de hbs. wel gemerkt.

Zeeman wou ik ook wel worden. Als je die grote schepen voorbij zag varen, door het Noordzeekanaal, hélemaal naar Amerika, hélemaal naar Afrika, of nog vérder. In Tuindorp, vroeger, kwamen veel zeelui omdat hun schip in het dok lag. Soms stonden ze gewoon op straat te piesen, net als wij, en dan keek ik goed of die een Andere hadden dan de jongens, omdat zij het wel eens hadden gedaan. Dat kon ik thuis niet vertellen, natuurlijk. Maar ook niet dat ik zeeman wilde worden. Een jiddisje zeeman. Welke jehoede wordt nou zeeman, zou vader zeggen, en moeder zou eraan toevoegen: 'De gojem zijn daar beter geschikt voor, die zijn niet zo paget als wij.'

'Toch zal je nu moeten beslissen,' zei vader en schoof zijn bord vooruit. 'Het is wel heel mooi om te dromen, maar dat kan niet altijd. Eén keer word je toch groot. Wat denk je van onderwijzer, net als oom Sam?'

Sjeetje, een schoolfrik. Dan moest ik eerst naar de kweekschool en misschien hadden ze daar nog meer kapsones dan op de hbs. Maar ik antwoordde: 'Als u denkt dat het goed voor me is, pa...'

Vader moest zélf naar de directeur om me te laten inschrijven, maar toen hij weer thuiskwam, zei hij eerst niets, en pas toen moeder vroeg: 'Is het in orde, Barend?' antwoordde hij: 'Er is één moeilijkheid. Normaal ga je van de driejarige hbs. naar de tweede klas van de kweekschool. Salie is 5 augustus jarig, en er precies twee dagen te jong voor. 'Als we uitzonderingen gaan maken, waar ligt dan de grens?' had de directeur tegen hem gezegd. 'Hij moet naar de eerste klas.' 'Nu moet je zelf maar beslissen,' vond vader, en ik flapte er al uit: 'Dat doe ik niet, vader. Een heel jaar voor die twee dagen.'

40