Schimmenspel (filmdagboek)

Heb ik dit al eens opgeschreven? Wat dan nog?

Vanmorgen werd ik wakker met het gevoel, een beetje teleurgesteld te zijn. Waarom? Misschien omdat gisteren, toen hij zijn komst aan Michel meedeelde, niet aan Rudolf gevraagd is of ik ook was meegekomen. Nu moet ik diep zuchten, en de waarheid zal hier wel liggen.

Hoe dan ook: de angst die ik had voor de spanning van de treinreis, is vooralsnog (begrijp wel: vooralsnog) niet bewaarheid, al zijn er nog allerlei verrassingen mogelijk.

Zeker is dat ik pas ben gaan schrijven nadat ik als revolutionair politicus was mislukt, mislukt ook voor een groot deel door oorzaken die niet bij mij lagen. Het werd mij eenvoudig onmogelijk gemaakt, verder te gaan als revolutionair zonder mijn persoonlijkheid geweld aan te doen. Dit gold zowel wat mijn samenwerking met Mandel c.s. betreft als mijn samenwerking met Ferrares. Het is nog een wonder, dat ik het zo lang heb uitgehouden.

Maar goed: het betreft nu de samenwerking met Michel. Hij heeft me menige keer verweten dat ik susceptible, overgevoelig was, of nat/, kinderlijk. Hoe zit het met zijn gevoelsleven?

Toen zijn vader gestorven was, het scheen hem nogal te hebben aangegrepen, wilde hij naar mij toekomen, om het te verwerken. Dat heeft hij me eens verteld. De reis is niet doorgegaan, waarom weet ik niet; het ligt waarschijnlijk op het 'sentimentele' vlak: toch liever zijn gevoeligheid niet te laten blijken.

Het is bij hem altijd een tegenstrijdige toestand. Toen hij en Hélène bij het aan-de-macht-komen van de Gaulle Frankrijk moesten verlaten en zich in Amsterdam vestigden, kwamen ze bij mijn schoonmoeder in huis, die hun haar kamer had afgestaan, en zelf in haar slaapkamer huisde. Het was in het huis van 'oom Adriaan', een neef van Henk Sneevliet, en een gelovig katholiek. Hij had er nogal wat moeite mee, en deed het uitsluitend voor mij. Weliswaar kon Michel van zijn telefoon gebruik maken, maar er niet vrij over beschikken voor het Internationaal Secretariaat.

Dat leidde tot problemen, die een oplossing vereisten. Michel en Hélène hadden een keer een afspraak in Duitsland met de leiding van de fln misgelopen, uitsluitend vanwege die telefoongeschiedenis. Of 'uitsluitend'? Ten dele, want ze beschikten over mijn telefoonnummer, en hadden daar gebruik van kunnen maken.

De complicatie was evenwel, dat ik met een dubbele beenbreuk in het ziekenhuis lag. Vreselijk geïrriteerd kwam Michel bij mij op bezoek toen hij voor niets naar Duitsland was geweest, en eiste het recht op.

83