Schimmenspel (filmdagboek)

had plotseling mijn basis-vertrouwen in hem verloren, en mijn hele wereld werd ondersteboven gegooid. Iemand mocht nog zo op het doel gericht zijn, nog zo'n verheven levensfilosofie bezitten, wie de 'eenheid' van zijn streven niet uit het oog wil verliezen, mag er nooit toe komen mensen die recht op steun hebben, ook in de moeilijkste omstandigheden, zomaar te laten vallen.

De eerste keer waarop ik te dien aanzien fundamenteel met hem van mening verschilde, betrof de zaak van de Parijse advocaten, die vervolgd werden op grond van een document dat zogenaamd bij mij in beslag is genomen, maar dat ik nooit heb gekend.

Ik eiste toen, tijdens onze gevangenschap, dat we er tegen zouden protesteren. Het mocht niet gebeuren dat advocaten, die zich inzetten voor de verdediging van Algerijnse vrijheidsstrijders, door ons in de steek werden gelaten, ook niet al waren ze duizendmaal lid van de Communistische Partij, of aanhangers ervan. Ook niet, als het voor ons een vergroot risico met zich meebracht omdat we nog moesten worden veroordeeld. Ik heb toen een boodschap doorgegeven, dat ik weliswaar lid zou blijven van de beweging tot na onze veroordeling en dat ik mij tijdens het proces solidair zou gedragen, maar dat ik daarna zou bedanken als we de Parijse advocaten lieten stikken.

Michel heeft toen, na een konflikt met Hélène mijn kant gekozen, Mr. Smeets is later naar Parijs geweest om te getuigen, en de advocaten zijn vrijgesproken. Ik moet er niet aan denken dat ze veroordeeld waren, op grond van een document dat ik nooit heb gekend.

Toen dacht ik al: je mag duizend keer internationaal secretaris zijn van de Vierde Internationale, je mag duizend keer een nog zo belangrijk mens zijn, maar bepaalde elementaire menselijke verplichtingen mag je niet uit het oog verliezen. En ik had het gevoel, voor het eerst fundamenteel anders te zijn dan Michel. Gelukkig koos hij tenslotte mijn kant, en de zaak was van de baan.

Hetzelfde gevoel overviel mij, toen hij, na onze invrijheidstelling, tegenover mij een zelfde gedragspatroon ontwikkelde.

Het is goed dit te zien,*nu ik besloten heb toch naar Parijs te gaan. Misschien is hij wel veranderd, na al die twintig jaar. Hij liet me door Rudolf de hartelijkste groeten overbrengen, zei dat ik zijn enige vriend in de politieke beweging ben geweest, heeft via een brief van Rodolphe Prager uitdrukkelijk laten vragen of ik mee kwam naar Parijs.

Gisteravond voor het eerst sinds lang naar een voetbalwedstrijd geweest: de kampioenswedstrijd Ajax-Az'67. Wat een stompzinnige naam: Az'67. Het herinnert aan de partijnamen Ds'70, d'66, in

73